فتق دیسک به عنوان دیسک پاره شده یا لغزنده نیز شناخته میشود. شکستن دیسک بین مهره‌ای مشخصه این وضعیت ستون فقرات است. این مشکل بر لایه محافظ خارجی دیسک نخاعی تأثیر می‌گذارد، اعصاب نخاعی اطراف را تحریک کرده و باعث درد میشود. رایج‌ترین جراحی که برای درمان فتق دیسک کمر انجام میشود، لامینکتومی است. این روش شامل برداشتن برخی از قسمت‌ها یا دیسک بین مهره‌ای کاملاً آسیب دیده است.
نتایج جراحی لامینکتومی دیسک کمر عالی است و اکثریت بیماران پس از جراحی تسکین قابل توجهی از علائم فتق دیسک کمر را تجربه می‌کنند.
در چه صورت جراحی لامینکتومی دیسک کمر توصیه میشود؟
اگر پس از انجام درمان‌های محافظه‌کارانه مانند مصرف دارو یا فیزیوتراپی، هنوز هم علائمی از فتق دیسک کمر دارید، بهتر است با یک جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات مشورت کنید تا در مورد گزینه‌های جراحی برای درمان فتق دیسک کمر صحبت کنید. اگر علائم زیر را تجربه می‌کنید، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که جراحی لامینکتومی دیسک کمر را انجام دهید:
1. احساس بی‌حسی در اندام‌ها یا ضعف پا
2. بدتر شدن علائم درد که باعث کاهش کیفیت زندگی میشود
3. مشکل در ایستادن یا راه رفتن
4. از دست دادن مهارت‌های حرکتی یا تعادل
5. از دست دادن کنترل مثانه یا روده
انجام جراحی فتق دیسک کمر هر چه زودتر، بهترین راه برای دستیابی به نتیجه موفقیت‌آمیز است. تاخیر در درمان ممکن است منجر به پیچیدگی‌های بیشتر شود و نادیده گرفتن علائم ممکن است به آسیب‌های دائمی یا طولانی‌مدت منجر شود. همچنین، ممکن است باعث ایجاد عوارضی مانند رادیکولوپاتی کمری شود که به فشردگی عصبی در ستون فقرات مربوط است.
جراحی لامینکتومی چگونه انجام می شود؟
قبلاً، جراحی لامینکتومی در بیمارستان انجام می‌شد و بیمار نیاز به بستری شدن و اقامت یک شب در بیمارستان داشت. امروزه، جراحان مغز و اعصاب این عمل را به صورت سرپایی در مراکز جراحی انجام می‌دهند، به طوری که نیازی به اقامت شبانه در بیمارستان نیست. این روش به طور کلی حدود یک ساعت طول می‌کشد.
ابتدا، بیمار زیر بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. سپس جراح برشی ایجاد می‌کند که در آن لامینا باید برداشته شود. سپس، جراح عضلات را کنار می‌زند و با استفاده از دستگاه جراحی، لامینا را برای از بین بردن اقدام می‌کند. در صورت نیاز، جراح ممکن است دیسکتومی (برداشتن قسمت فتق‌زده شده از دیسک) را نیز انجام دهد. همچنین، در صورت نیاز به تثبیت ستون فقرات، جراح ممکن است عمل همجوشی ستون فقرات یا فیوژن را انجام دهد.
متغیرهای مختلفی در مورد جراحی لامینکتومی وجود دارد. هر مورد بسته به علت درد مزمن کمر و یا آسیب دیسک کمر بیمار متفاوت است.
بعد از لامینکتومی چه اتفاقی می‌افتد؟
بعد از انجام جراحی لامینکتومی، بیمار به اتاق بازیابی منتقل میشود و تیم پزشکی، ضربان قلب و حرکت دست‌ها و پاها را بررسی می‌کند. پزشک ممکن است برای کاهش درد، برخی از داروها را تجویز کند. برای داشتن فرآیند بهبود سریع‌تر و بهتر، معمولاً فیزیوتراپی نیز توصیه میشود. قبل از ترخیص، تیم پزشکی همچنین معمولاً قرار ملاقات بعد از عمل را چند هفته پس از جراحی تنظیم می‌کنند تا پیشرفت بیمار و نحوه بهبودی برش را بررسی کنند.
بازگشت به کار در ابتدا به نیازهای شغلی شما برای انجام فعالیت بدنی بستگی خواهد داشت. اگر فعالیت بدنی زیادی لازم نیست و شما در جلوی یک میز کار می‌کنید، ممکن است در چند هفته به کار خود بازگردید. اگر همجوشی ستون فقرات نیز انجام شود، روند بهبودی ممکن است طولانی‌تر باشد.
میزان موفقیت آمیز بودن جراحی لامینکتومی دیسک کمر
میزان موفقیت کلی جراحی‌های لامینکتومی زیاد است. گفته میشود تقریباً 90٪ بیمارانی که تحت عمل جراحی لامینکتومی قرار می‌گیرند، از درد تسکین می‌یابند. هدف از جراحی لامینکتومی ارائه تسکین درد در اثر فشرده شدن اعصاب نخاعی است. موفقیت طولانی مدت لامینکتومی پس از 10 سال بیش از 75٪ است. جراحی لامینکتومی به عنوان آخرین راه حل برای درمان کمردرد مزمن بیمار به علت فتق دیسک کمر است. ثابت شده است که لامینکتومی به بسیاری از بیماران کمک می‌کند.
مراقبت از خود بعد از جراحی لامینکتومی
پزشک پس از جراحی لامینکتومی دیسک کمر، اطلاعات کافی و مورد نیاز را در اختیار بیمار قرار می‌دهد، اما بطور کلی مراقبت‌های بعد از عمل دیسک شامل موارد زیر است:
- مصرف داروهای خود را طبق دستور پزشک ادامه دهید، به ویژه دوره کامل آنتی بیوتیک‌ها.
- از فعالیت‌هایی که باعث آسیب به ستون فقرات میشود – مانند نشستن یا ایستادن طولانی مدت، خم شدن از کمر، بالا رفتن از پله‌های زیاد یا رفتن به مسافرت‌های طولانی مدت با ماشین – خودداری کنید.
- از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند خودداری کنید.
- روی تشک سفت بخوابید.
- تمریناتی را که در بیمارستان به شما آموزش داده شده است در منزل ادامه دهید. به تدریج مدت زمان آن‌ها را افزایش دهید، اما اگر دچار درد می‌شوید، فعالیت را متوقف کنید.
- مراقب بلند کردن اجسام، خم شدن یا پیچ خوردن باشید.
- در مورد اینکه می‌توانید چه فعالیت‌های خاصی را انجام دهید، از جمله پیاده‌روی و رانندگی، از فیزیوتراپ و پزشک خود سوال کنید.
- علائم عفونت مانند قرمزی یا ترشح زخم، افزایش دما یا سردردهای مداوم را به پزشک اطلاع دهید.
سوالات متداول
پس از جراحی لامینکتومی دیسک کمر ممکن است سوالاتی ذهن شما در درگیر کند. در این قسمت به برخی از رایج‌ترین آن‌ها پاسخ داده شده است.
بهبودی جراحی لامینکتومی دیسک کمر چقدر طول می‌کشد؟
زمان بهبودی برای لامینکتومی به طور کلی از یک ماه تا یک ماه و نیم است. این به دلیل بهبودی همجوشی است. سطح درد پس از جراحی کاهش می‌یابد، اما بهبودی کامل 4 هفته طول خواهد کشید.
چه زمانی میتوانم بعد از انجام لامینکتومی به کار خود برگردم؟
این به نوع کاری که انجام می‌دهید بستگی دارد. اگر کار شما با بلند کردن اجسام سنگین و خم شدن در ارتباط است، ممکن است نتوانید به زودی به کار خود برگردید. اما در صورت داشتن کار دفتری یا پشت میزی، ممکن است بتوانید بعد از 3 روز به کار خود برگردید.
جهت آماده شدن برای جراحی لامینکتومی دیسک کمر چه کاری باید انجام دهم؟
قبل از جراحی، پزشک از شما میخواهد حداقل 10 روز قبل از جراحی مصرف داروهای ضد التهاب را متوقف کنید. در برخی موارد ممکن است پزشک توصیه کند از مصرف برخی از ویتامین‌ها مانند ویتامین K، روغن ماهی و کوآنزیم کیوتن (CoQ10) خودداری کنید.
چه زمانی میتوانم بعد از جراحی لامینکتومی رانندگی کنم؟
به طور کلی، اکثر افراد پس از 1 تا 2 هفته میتوانند پشت فرمان بنشینند و رانندگی کنند. البته این نیز به سن بیمار و اینکه فیزیوتراپی انجام داده است، بستگی دارد. هرچه سن بیمار کمتر و اگر بیمار در حال انجام فیزیوتراپی باشد، بیمار سریع‌تر قادر به بازگشت به رانندگی خواهد بود.
