زانو درد در بارداری چه علتی دارد و درمان مناسب آن چیست؟

در دوران بارداری تغییرات زیادی در بدن در سطوح داخلی و خارجی رخ می‌دهد. به همین دلیل زنان باردار ممکن است افزایش درد عضلانی و مفاصل را تجربه کنند. یکی دیگر از دلایلی که به این درد کمک می‌کند افزایش وزن بدن در بارداری است. این وزن اضافی به زانوها فشار وارد می‌کند و باعث درد زانو می‌شود.

هر دوی این عوامل در مجموع می‌توانند منجر به درد طاقت فرسا زانو شوند. اگرچه تجربه این ناراحتی در این زمان کاملا طبیعی است اما راه‌هایی برای مدیریت صحیح این درد وجود دارد. در اینجا قصد داریم روش‌های طبیعی و موثر برای درمان زانو درد در بارداری را عنوان کنیم.

برخی از دلایل زانو درد در دوران بارداری

زانو درد در بارداری دلایل مختلفی دارد. برای درمان این درد باید با عوامل ایجاد کننده آن آشنا شوید.

هورمون‌های بارداری 

در سه ماهه آخر، با پیشرفت بارداری، هورمون‌های رلاکسین برای کشش بیشتر رباط‌ها و تاندون‌های لگن در انتظار زایمان ترشح می‌شوند. با این حال، ریلاکسین همچنین بر سایر رباط‌ها و تاندون‌های بدن زن، مانند تاندون‌های اطراف زانو، تأثیر می‌گذارد و مفاصل آن‌ها را نرم می‌کند و باعث درد می‌شود.

افزایش وزن 

افزایش وزن یکی از عوامل شایعی است که می‌تواند در دوران بارداری منجر به زانو درد شود. وزندهی کودک، به ویژه در سه ماهه آخر، فشار بیشتری را بر زانوهای مادر وارد می‌کند. این ممکن است باعث خطری برای غضروف و رباط‌های اطراف مفاصل شود و در طولانی مدت می‌تواند به مشکلاتی در راه رفتن، خم شدن و دویدن منجر شود، مگر اینکه اقداماتی برای رفع آن انجام شود.

کمبود کلسیم 

علاوه بر این، با تغذیه نامناسب، کمبود کلسیم در استخوان‌ها نیز می‌تواند منجر به زانو درد در دوران بارداری شود. هنگامی که رشد کودک فعال است، به خصوص در سه ماهه دوم، ویتامین‌ها و مواد معدنی بیشتری جذب می‌شود.

در صورتی که درد ادامه داشت، برای معاینه و تجزیه و تحلیل به منظور بررسی آسیب‌های دیگر با پزشک خود مشورت کنید.

ورزش بیش از حد 

اگر در دوران بارداری بیش از حد ورزش کنید، ممکن است زانو درد را تجربه کنید. ورزش‌هایی مانند اسکات در دوران بارداری مفید هستند، اما می‌توانند زانوها را نیز ضعیف کنند. پس از انجام حرکات اسکوات حتما تمرینات تقویتی زانو را انجام دهید.

آسیب

در برخی موارد، درد زانوی شما در واقع می‌تواند نتیجه یک آسیب مانند فشار یا افتادن باشد نه به دلیل تغییر در بدن. اگر درد شدید زانو را تجربه کردید، فوراً با پزشک مشورت کنید، زیرا ممکن است یک آسیب جدی باشد.

راه رفتن یا ایستادن زیاد 

گاهی اوقات، زانو درد ممکن است به دلیل راه رفتن زیاد یا ایستادن در طول روز رخ دهد. زانوهای شما مجبور می‌شوند وزن را برای مدت طولانی‌تری تحمل کنند و شروع به درد می‌کنند.

تغییر نقطه گرانش

اگر در دوران بارداری بیش از حد حرکت کنید یا ورزش کنید، بدن شما مرکز ثقل خود را تغییر می‌دهد و به زانوهای شما فشار وارد می‌کند و در نتیجه باعث ایجاد درد می‌شود.

درمان زانو درد در بارداری

اگر نگران تأثیر بارداری بر روی زانوهای خود هستید، این راهنمای مراقبت از زانو را در طی چند ماه آینده دنبال کنید.

سعی کنید ورزش را در اولویت قرار دهید

بعضی از زنان ممکن است در طول دوره بارداری کاهش فعالیت بدنی را تجربه کنند. برخی از آنها ممکن است در سه ماهه اول احساس بیماری کنند که بر قدرت و تمایل آنها برای ورزش کردن تأثیر می‌گذارد. دیگران ممکن است نگران باشند که ورزش بیش از حد ممکن است به کودک آسیب برساند و یا احساس ناراحتی زیادی داشته باشند که نمی‌توانند به روال معمول ورزش خود ادامه دهند.

با این حال، زندگی بی‌تحرک یکی از عوامل ایجاد زانو درد در دوران بارداری است. هنگامی که مفصل مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، استحکام و ثبات آن کاهش می‌یابد و در نتیجه هنگام نیاز به راه رفتن، درد بیشتری تجربه می‌شود. کاهش فعالیت همچنین باعث افزایش وزن بیشتر در دوران بارداری می‌شود که فشار روی زانوها را به شدت افزایش می‌دهد.

اگر نمی‌توانید به یک تمرین معمولی پایبند باشید، می‌توانید در یک مسافت معین در روز پیاده‌روی کنید یا ورزش‌های ایمن مانند شنا یا دوچرخه‌سواری را امتحان کنید. شنا به ویژه برای زانو درد در دوران بارداری مفید است زیرا آب وزن را از مفاصل برداشته و به شما امکان می‌دهد بدون فشار دادن به زانوها ورزش کنید.

همچنین می‌توانید برخی تمرینات مانند یوگا و وزنه برداری سبک را انجام دهید. تمرینات ساده مانند لانژ می‌تواند زانوهای شما را تقویت کند به شرطی که به طور مداوم آنها را انجام دهید. قبل از شروع هرگونه تمرین، حتما با پزشک زنان و زایمان خود مشورت کنید تا از ایمنی و سلامت فعلی شما مطمئن شوید.

از کفش خوب و مناسب استفاده کنید 

نباید در طمان بارداری کفش‌های تخت و دمپایی بپوشید. همچنین از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند که مرکز ثقل شما را تغییر می‌دهد و فشار زیادی به زانوها و مچ پا وارد می‌کند، خودداری کنید. در عوض، کفش‌های حمایتی بپوشید که به پاهای شما کمک می‌کند تا به خوبی با زانوها و باسن شما تراز شوند.

در دوران بارداری نیاز به خرید کفش‌های جدید دارید، زیرا ریلکسین باعث می‌شود که استخوان‌های کف پای شما پهن شوند و به دلیل شل شدن رباط‌ها، کف پاها دراز می‌شوند. برخی از زنان تورم را تجربه می‌کنند که می‌تواند پوشیدن کفش را نیز دشوار کند. کفش‌های حمایتی خریداری کنید.

در موقعیت مناسب بخوابید

یک راه ساده برای تسکین زانو درد در بارداری، برداشتن بار از روی زانو با استراحت است. اگر به پهلو دراز کشیده‌اید، با قرار دادن یک بالش در بین پاهای خود کمی از زانوهای خود پشتیبانی کنید. اگر نشسته‌اید، سعی کنید پاهای خود را روی میز بلند کنید. نشستن با زانوهای خم شده برای مدت طولانی می‌تواند باعث تحریک و محدود شدن جریان خون شود.

از پشتیبان‌های اضافی استفاده کنید 

در نهایت می‌توانید برای استفاده از بریس (زانو بند) به متخصص زانو مراجعه کنید. حتی با فعالیت و عادات غذایی سالم، افزایش وزن– همراه با تغییرات راه رفتن و شل شدن رباط‌ها– می‌تواند به معنی درد در زانو باشد. در صورتی که هنگام راه رفتن درد دارید، می‌توانید از زانو بند یا بریس استفاده کنید.

نکات دیگر برای کمک به کنترل زانو درد 

با استفاده از این راهکارهای ساده، باید بتوانید درد خود را مدیریت کرده و به حداقل برسانید.

• درمان سرد و گرم را امتحان کنید. ابتدا یک حمام آب گرم بگیرید یا از یک پد گرم کننده روی مفاصل دردناک خود استفاده کنید. سپس یک کیسه یخ بردارید و آن را روی مفصل خود قرار دهید. این درمان سرد و گرم نه تنها درد را کاهش می‌دهد، بلکه به کاهش تورم اطراف مفصل نیز کمک می‌کند.
• ماساژ درمانی را امتحان کنید. بسیاری از زنان در دوران بارداری از ماساژ درمانی بهره‌مند می‌شوند. درمانگران ماساژ از تکنیک‌هایی برای تسکین درد مفاصل و درمان سفتی استفاده می‌کنند و همچنین به بهبود دامنه حرکتی کمک می‌کنند.
• به رژیم غذایی خود توجه کنید. شما باید یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و مصرف اسیدهای چرب امگا 3 را افزایش ‌دهید. برای تسکین سفتی و درد مفاصل می‌توانید از مکمل‌های امگا 3 استفاده کنید.
• وزن بدن خود را تحت کنترل نگه دارید: افزایش سریع وزن بیش از حد نه تنها برای زانوها و مفاصل شما مضر است، بلکه می‌تواند بر سلامت کودک شما نیز تأثیر بگذارد. اگر قبل از بارداری وزن طبیعی داشتید، باید در دوران بارداری 11 تا 16 کیلو وزن اضافه کنید. اگر قبل از شروع بارداری اضافه وزن دارید، بیش از 7 تا 11 کیلو در طول بارداری اضافه نکنید.
• ویتامین‌ها: با پزشک خود مشورت کنید تا متوجه شوید که آیا مصرف مکمل‌های ویتامینی در دوران بارداری برای جلوگیری از درد مفاصل و زانو توصیه می‌شود یا خیر.
• داروهای مسکن مصرف کنید: اگر درد شدید و غیرقابل تحمل است، می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید تا مسکن‌های ایمن بارداری را به شما پیشنهاد دهد. از مصرف داروهای بدون نسخه بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.

زمان مراجعه به پزشک

اگر وزن خود را در دوران بارداری زیاد کرده‌اید، احتمالاً زانوهایتان نیز دچار درد و مشکلات شده‌اند. اما باید به‌یاد داشت که درد زانوها ممکن است علت‌های دیگری نیز داشته باشد. در هر صورت، بهتر است در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

– اگر مطمئن هستید که درد زانوهایتان ناشی از آسیب نیست، می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید.
– اگر در اطرافیان خود کسی سابقه ابتلا به اریتروویروس (بیماری پنجم) داشته است، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید زیرا این بیماری با خطرات نقص مادرزادی مرتبط است. این یک پدیده نادر است اما همچنان نیاز به اقدام فوری دارد.

درد زانو تنها یکی از تغییراتی است که زنان در طول بارداری تجربه می‌کنند. با این حال، اغلب بی‌خطر است و نیازی به نگرانی نیست. با روش‌های ساده می‌توانید این مشکل را برطرف کرده و به‌راحتی دوران بارداری خود را پشت سر بگذارید.