درمان شوک ویو تراپی (SWT)، یا همان درمان شوک ویو تراپی خارج از بدن، امروزه یکی از روش‌های مؤثر برای درمان بیماری‌های اسکلتی عضلانی، از جمله بافت‌های پیوندی مانند رباط‌ها، تاندون‌ها، عضلات و مفاصل، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، فیزیوتراپیست از یک پروب دستی مخصوص که امواجی تولید می‌کند، برای مدت کوتاهی بر روی منطقه آسیب‌دیده اعمال می‌کند. این امواج با استفاده از یک ژل مخصوص به روی پوست بیمار انتقال می‌یابند.
استفاده از شوک ویو تراپی منجر به افزایش جریان خون، کاهش بافت اسکار و کاهش درد و اسپاسم عضلات می‌گردد. هر جلسه از این درمان، بسته به شدت بیماری، ممکن است از پنج دقیقه تا سی دقیقه طول بکشد. هرچند ممکن است این درمان باعث کمی درد و ناراحتی شود، اما فیزیوتراپیست میزان شدت را برای راحتی شما تنظیم می‌کند. از سوزن یا بی‌حسی در طول این درمان استفاده نمی‌شود و بعد از آن، معمولاً می‌توانید در روز بعد، فعالیت‌های عادی خود را انجام دهید.
مزایا
شاک ویو تراپی از چند طریق بر بدن تأثیرات مطلوبی می‌گذارد:
- ترمیم بافت سلولی – تحریکی که موج صوتی ایجاد می‌کند، تأثیر مستقیمی بر محیط شیمیایی بافت‌ها در یک سطح سلولی دارد. این موج رادیکال‌های آزاد را تغییر داده و آزاد می‌کند تا از التهاب جلوگیری شود.
- میزان گردش خون را افزایش می‌دهد – بدن برای تسریع روند بهبودی خود، به جریان خون منظم نیاز دارد. امواج صوتی با انرژی بالا یک اثر بازسازی مجدد عروق (ريواسکولاريزيشن) ایجاد می‌کنند که باعث افزایش گردش خون در منطقه آسیب‌دیده و بهبود و بازسازی بافت‌های نرم می‌شود.
- تونوس عضلانی را نرمال می‌کند – شاک ویو تراپی همچنین روی آزاد شدن انقباضات عضلانی تأثیر می‌گذارد و از درد عصب‌شناختی مرتبط با شرایط مزمن جلوگیری می‌کند. در نتیجه می‌تواند تونوس عضلانی را نرمال و اسپاسم را برطرف کند.
- درد را کاهش می‌دهد – وقتی امواج صوتی روی نقاط ماشه‌ای خاصی اعمال می‌شود، مستقیماً روی اعصاب مسئول ارسال سیگنال‌های درد به مغز تأثیر می‌گذارد. شاک ویو تراپی این ارتباط درون سلول‌های عصبی را مسدود می‌کند.
- سریع و کارآمد – یکی از مزایای خیلی خوب شاک ویو تراپی، مدت زمان کوتاهی است که برای این درمان اختصاص داده می‌شود. جلسات این درمان معمولاً بسته به مقیاس مشکل یا دردی که در حین درمان احساس می‌شود، فقط پنج تا 30 دقیقه طول می‌کشد. همچنین می‌توان فرکانس دستگاه را در ابتدای جلسه تنظیم کرد زیرا ممکن است تحمل درد در هر بیمار تا حدودی متفاوت باشد.
- بهبودی سریع – شاک ویو تراپی برای بیمارانی که می‌خواهند تحت عمل جراحی قرار نگیرند، یک گزینه غیرتهاجمی است. بعد از هر جلسه، هیچ دوره نقاهت خاصی وجود ندارد. بیشتر بیماران در طی 24 ساعت دردی را تجربه می‌کنند و این امر می‌تواند مستقیماً با روند بهبود طبیعی بدن ارتباط داشته باشد. بعد از یک جلسه از این درمان، توصیه می‌شود از انجام هرگونه ورزش بدنی به مدت 24 ساعت خودداری کنید.
- نیازی به استفاده از داروهای مسکن نیست – آنچه در استفاده از روش شاک ویو بسیار مفید است این است که این درمان تأثیر بسزایی در تسکین درد دارد، بدون استفاده از داروهای مسکن که در طولانی مدت می‌تواند موجب بروز مشکلات و عوارض جانبی شوند. این درمان عمدتاً بر روی نقاط ماشه‌ای اعمال می‌شود که باعث ایجاد دردی معمولاً در کمر، گردن و شانه‌ها می‌شوند. پالس‌های امواج صوتی که از طریق شوک‌هایی ارسال می‌شود، پمپ کلسیم را از حالت انسداد آزاد می‌کند، بنابراین دردی را که بدن دچار آن است، تسکین می‌دهد.
کاربردهای شاک ویو تراپی
تقریباً به هر دلیلی ممکن است هر قسمت از بدن، در هر زمانی آسیب ببیند، اما اگر درد بیش از چند روز طول بکشد، برای بیماران جای نگرانی دارد. این زمانی است که آن‌ها باید به دنبال بهترین روش درمانی برای خود باشند.
شاک ویو تراپی می‌تواند شرایط و مشکلات مختلفی را درمان کند و این امر آن را به یک روش درمانی سازگار و مؤثر تبدیل کرده است. هنگامی که منبع درد بیمار مشخص شد، برای تسکین درد، درمان به آن نقطه هدایت می‌شود.
فرقی نمی‌کند که این درد از عضلات، یک درد مزمن، کمبود خواب و یا یک ناراحتی در بیمار ناشی شود. شاک ویو تراپی می‌تواند به طور مؤثری همه این موارد را درمان کند.
التهاب فاسیای کف پا (پلانتار فاشیاتیس)
التهاب فاسیای کف پا یا پلانتار فاشیاتیس، که درد پاشنه از علائم آن است، یک بیماری شایع است که اصولاً در افراد بزرگسال دیده می‌شود. اما جوانانی که زیاد روی پا هستند، به ویژه ورزشکاران و سربازان، نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. بیماران مبتلا به التهاب فاسیای کف پا معمولاً بعد از بلند شدن از رختخواب در صبح یا بعد از مدتی بی‌تحرکی، دچار درد مزمنی در پاشنه پا می‌شوند.
شاک ویو تراپی، همراه با درمان‌های محافظه‌کارانه دیگر مانند فیزیوتراپی، مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، بالشتک‌های زیر پاشنه یا ارتزهای طبی باکیفیت، می‌تواند به درمان التهاب مزمن فاسیای کف پا کمک کند. در این روش، امواج مستقیماً به سمت فاسیای ملتهب فرستاده می‌شوند تا پاشنه آسیب‌دیده را هدف قرار دهند. یک جلسه معمول برای این درد حدود 10 دقیقه طول می‌کشد.
بورسیت
بورسیت یک بیماری شایع ارتوپدی است که مفاصل (مفصل لگن، شانه‌ها، آرنج، مچ پا، زانوها و …) را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بدن انسان بیش از 150 بورسا (یا کیسه‌های پر از مایع) دارد که همانند بالشتک‌هایی بین استخوان‌ها، تاندون‌ها و مفاصل و عضلات اطراف آن عمل می‌کنند. بورسیت در اثر التهاب این کیسه‌ها ایجاد می‌شود؛ علائم آن شامل درد، تحریک و ورم مفاصل است که دامنه حرکتی فرد را محدود می‌سازند.
اکثر بیماران مبتلا به بورسیت، کاهش درد و بهبود دامنه حرکتی پس از انجام شاک ویو تراپی را گزارش می‌کنند. بسته به شدت شرایط، میزان پالس‌های اعمال شده بسیار متفاوت است، این میزان از یک پالس در ثانیه تا 4000 پالس خواهد بود. هر جلسه 14 تا 30 دقیقه طول می‌کشد.
سندرم باند ایلیوتیبیال (ITBS)
سندرم باند ایلیوتیبیال (ITBS) نشانه‌ی آن التهاب و تحریک باند ایلیوتیبیال است که در اثر استفاده بیش‌ازحد از بافت‌های پیوندی واقع در ران خارجی و زانو ایجاد می‌شود. این درد بیشتر در ورزشکاران و افرادی که حرکات تکراری انجام می‌دهند (مانند دویدن، چمباتمه زدن یا دوچرخه‌سواری) رخ می‌دهد، اما ممکن است در هنگام شروع یک برنامه ورزشی جدید بدون گرم شدن مناسب نیز ایجاد شود. عدم درمان سندرم باند ایلیوتیبیال می‌تواند باعث ایجاد اسکار در بورسا، محدود شدن حرکت زانو و افزایش درد شود.
شاک ویو تراپی به عنوان یک درمان توانبخشی مؤثر برای بیماران مبتلا به سندرم باند ایلیوتیبیال شناخته می‌شود. این درمان به تحریک روند بهبود طبیعی بافت‌های نرم کمک می‌کند و باعث مسدود شدن نورون‌های حسی (مفصل گیرنده) می‌شود که منجر به ایجاد احساس درد می‌شوند. افزایش جریان خون در منطقه همچنین باعث ترمیم این تاندون می‌شود.
تاندونیت
تاندونیت نوعی بیماری حاد است که باعث التهاب تاندون‌هایی می‌شود که عضله را به استخوان متصل می‌کنند. آسیب‌دیدگی تاندون‌ها باعث محدود شدن دامنه تحرک و کاهش قدرت عضلانی می‌شود. التهاب تاندون یا تاندونیت اغلب به دلیل حرکات تکراری، وضعیت قرارگیری نامناسب بدن یا آرتروز ایجاد و بیشتر در افراد بالای 40 سال دیده می‌شود. انواع شایع تاندونیت عبارتند از:
– تاندونیت (التهاب تاندون) آشیل – تاندون‌های بین پاشنه و عضله ساق پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
– التهاب آرنج – آرنج تنیس‌باز (تنیس البو) یا گلف باز
– تاندونیت کشکک زانو – همچنین به عنوان زانوی پرشکاران (jumpers knee) نیز شناخته می‌شود.
– تاندونیت روتاتور کاف – گاهی اوقات به عنوان شانه شناگران نامیده می‌شود.
– تاندونیت عضله دو سر بازویی – التهاب تاندون‌های بین عضلات دو سر بازو و شانه
– تاندونیت مچ دست – به عنوان مچ دست بولینگ بازان نیز نامیده می‌شود.
امواج صوتی که در درمان شاک ویو تراپی ارائه می‌شوند، فرآیندهای ترمیمی و بازیابی را در تاندون ملتهب شده تحریک می‌کنند و باعث بهبود نئوواسکولاریزاسیون (افزایش خون‌رسانی) برای تسریع روند بهبودی می‌شوند. بیماران در طی چند هفته، حدود شش تا هشت جلسه را می‌گذرانند و جلسات با فاصله حدود یک هفته از هم انجام می‌شوند. با انجام جلسات درمانی منظم، در حدود چهار هفته افزایش قابل توجهی در توانایی تحرک فرد مشاهده می‌شود.
اختلالات خواب
خواب و درد از آنچه تصور می‌کنید ارتباط نزدیک‌تری با هم دارند. با افزایش درد، خواب دچار اختلال می‌شود که این نیز درد را افزایش می‌دهد.
به دلیل تأثیرات قدرتمندی که این دو عامل بر روی یکدیگر دارند، انجام تشخیص‌های ترکیبی امری معمول است. حداقل 45.5 درصد از بیماران دچار درد مزمن، اختلال خواب نیز دارند و 26 درصد از آن‌ها از بی‌خوابی بالینی رنج می‌برند.
شاک ویو تراپی به بیماران این امکان را می‌دهد تا استراحت و خواب مورد نیاز خود را برای بهبودی و مدیریت درد خود به دست آورند. اگر در خواب شبانه خود دچار مشکل هستید، از خود بپرسید که آیا درد می‌تواند دلیل آن باشد یا اینکه شاک ویو تراپی می‌تواند به شما کمک کند.
استرس
درد و استرس نیز ارتباط نزدیکی با هم دارند، یعنی هر کدام بر دیگری تأثیر می‌گذارد. مدیریت درد با استفاده از شاک ویو تراپی می‌تواند به بیماران در استراحت و داشتن آرامش بیشتر کمک کند، زیرا این روش یک روش کاهش استرس نیز می‌باشد.
توانایی شاک ویو تراپی در کاهش استرس نیز می‌تواند به کاهش دردی کمک کند که روش‌های دیگر نمی‌توانند کمکی به آن کنند. این درمان می‌تواند درد روان‌تنی ناشی از استرس، نه ناشی از آسیب‌دیدگی عضلات یا اعصاب، را به حداقل برساند.
اگر از هر یک از این شرایط مذکور رنج می‌برید، با پزشک خود مشورت کنید تا ببیند آیا درمان شاک ویو تراپی برای شما مناسب است یا خیر. شاک ویو تراپی یک روش مؤثر برای تکمیل و یا جایگزینی سایر روش‌های درمانی است که نمی‌توانند تأثیر قطعی روی درد بگذارند.
جلسات شاک ویو تراپی
تعداد کل جلسات شاک ویو تراپی به ماهیت آسیب‌دیدگی، محل آسیب در بدن و همچنین مدت زمان ایجاد جراحت بستگی دارد. به طور متوسط تعداد جلسات سه تا پنج جلسه است (حداکثر 8 جلسه خواهد بود). البته، تعداد جلسات در کل به شرایط بیمار بستگی دارد. توصیه می‌شود که در طول کل روند درمان و تا پایان آن، بین هر دو جلسه درمانی شاک ویو تراپی، پنج تا هفت روز فاصله بگذارید.
آیا اقدامات احتیاطی یا منع مصرفی برای شاک ویو تراپی وجود دارد؟
بله. موارد منع مصرف و یا اقدامات احتیاطی کلی برای این درمان عبارتند از:
- تزریق کورتیزون طی یک ماه قبل از شروع شاک ویو تراپی
- داروهای رقیق کننده خون از قبیل کومادین یا هپارین
- مشکلات قلبی یا گردش خون
- سرطان در منطقه درمانی یا اطراف آن
- بارداری
- دیابت
- اعصاب یا خون‌رسانی به محل درمان بسیار نزدیک است.
