ام اس یک بیماری خود ایمنی و ناتوان کننده است که مغز و نخاع یا سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در افراد مبتلا به ام اس، سیستم ایمنی بدن به غلاف محافظ معروف به میلین که اعصاب را پوشانده است، حمله می‌کند. این امر باعث مشکلات ارتباطی بین مغز و بقیه اعضای بدن می‌شود و به طور طبیعی، با گذر زمان می‌تواند به زوال یا آسیب دائمی اعصاب منجر شود. درمان این آسیب‌ها غیر قابل جبران است.
اما بیماران مبتلا به ام اس می‌توانند با کمک کار درمانی، زندگی سالم‌تر، قوی‌تر و رضایت بخشی را داشته باشند. کاردرمانی یک روش درمانی است که به افراد مبتلا به ام اس کمک می‌کند تا با مشکلات زندگی روزمره خود مقابله کنند و بهبودی بیشتری را تجربه کنند.
کاردرمانان به بیماران آموزش می‌دهند که چگونه با استفاده از تکنیک‌های مختلف، مثل تمرینات فیزیکی، تمرینات تنفسی و تکنیک‌های مدیتیشن، بهبودی خود را تسریع کنند. آنها به بیماران کمک می‌کنند تا خودشان را بهتر بشناسند و با مشکلات روبرو شده، بهبودی خود را تسریع کنند.
در کل، کاردرمانی یک روش درمانی است که به بیماران ام اس کمک می‌کند تا با مشکلات زندگی روزمره خود مقابله کنند و بهبودی بیشتری را تجربه کنند.
کاردرمانی چیست؟
کاردرمانی (OT) یک درمان پرطرفدار است که به افرادی که نیازهای ویژه دارند کمک می‌کند تا زندگی پربارتر و مستقلی داشته باشند. این درمان بسیار شبیه به فیزیوتراپی اما با تفاوت‌های اساسی است. بنابراین در حالی که فیزیوتراپی بیشتر بر روی تحرک بخشی از بدن مانند افزایش قدرت کلی، دامنه حرکتی مفصل، مهارت‌های حرکتی ناخالص و هماهنگی متمرکز است، کاردرمانی (OT) بر کمک به فرد در انجام فعالیت‌های روزمره با استقلال بیشتر تمرکز دارد.
کاردرمانگران برای کمک به بیماران در زندگی بهتر علیرغم داشتن یک بیماری جدی یا ناتوانی فعالیت دارند. کاردرمانگران این کار را با بهبود مهارت‌هایی که فرد برای انجام کارهای روزمره خود نیاز دارد یا یافتن روش‌های جایگزین انجام می‌دهند.
برخی از خدماتی که کاردرمانگران ارائه می‌دهند عبارتند از:
- کمک به بیمار در انجام کارهای روزمره مانند پختن غذا، دوش گرفتن و حتی لباس پوشیدن.
- بررسی محیط خانه و کار برای کاهش هرگونه خطرات احتمالی و ایجاد یک فضای مناسب برای تأمین نیازهای بیمار.
- توصیه‌های لازم برای انتخاب و استفاده از وسایل کمکی یا تجهیزات ویژه برای استفاده در خانه، محل کار یا مدرسه.
- نشان دادن نحوه استفاده صحیح از وسایل انطباقی مانند بریس، ارتز یا صندلی چرخدار به بیماران.
- کمک به زمان‌بندی، برنامه‌ریزی روزانه و حتی بودجه‌بندی ماهانه.
- داشتن همکاری با محل کار یا مدارس برای اطمینان از اینکه بیماران قادر به دستیابی به اهداف خود هستند.
- پیشنهاد یک برنامه ورزشی برای تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف، هوشیاری ذهنی و هماهنگی.
- آموزش مهارت‌های لازم برای مدیریت استرس در بیماران.
چگونه کاردرمانی می‌تواند به بیماران ام اس کمک کند؟
کاردرمانی (OT) می‌تواند به افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) کمک کند تا یاد بگیرند چگونه از خود مراقبت کنند در حالی که با این بیماری زندگی می‌کنند. در اینجا چند نمونه از چگونگی بهره‌مندی بیماران MS از کاردرمانی (OT) آورده شده است.
کمک به فعالیت‌های روزانه
یکی از اهداف اساسی کاردرمانی (OT) کمک به بیمار مبتلا به ام اس در داشتن زندگی مستقل‌تر است زیرا در صورت ابتلا به ام اس، انجام فعالیت‌های روزمره می‌تواند یک چالش باشد. متخصص کاردرمانی با شما همکاری می‌کند تا ابزارهای مورد نیاز برای انجام کارهای روزمره را به روشی کارآمدتر در اختیار داشته باشید.
کاردرمانگر به شما کمک می‌کند تا نحوه انجام فعالیت‌های زیر را به روش موثرتری درک کنید:
- دوش گرفتن
- استفاده از سرویس بهداشتی
- مصرف داروهای خود
- کار کردن
- رانندگی
- تمیز کردن
- لباس پوشیدن
- آراستن
- تهیه غذا
- لباس شستن
- سرگرمی‌ها
این امر به ویژه برای افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) در صورت مشاهده و تاثیر علائم بیماری بر حافظه، تمرکز و سازماندهی مهارت‌ها بسیار ضروری است. یا وقتی این شرایط باعث می‌شود که همیشه احساس خستگی کنند.
کاردرمانی به حفظ انرژی کمک می‌کند
یکی از چالش‌های اساسی که افراد مبتلا به ام اس با آن مواجه هستند، حفظ انرژی است. خستگی زودرس در بیماران ام اس می‌تواند به آنها آسیب بزند و حتی ممکن است باعث عود علائم بیماری شود. این موضوع نگران‌کننده است، زیرا هیچ گاه اطمینانی از بهبودی کامل بعد از عود علائم ام اس وجود ندارد.
کاردرمان‌ها به بیماران کمک می‌کنند تا یاد بگیرند که چگونه از انرژی خود به بهترین شکل استفاده کنند و از خود مراقبت کنند. آنها به بیماران آموزش می‌دهند که چگونه با استرس و خستگی زیاد پس از عود علائم، خود را محافظت کنند. متخصصان کاردرمانی به بیماران کمک می‌کنند تا بهترین ابزارها و تکنیک‌های موجود را شناسایی کرده و از آنها استفاده کنند، همچنین از وسایل کمکی برای ساده‌تر کردن وظایف بیماران استفاده می‌شود.
راه‌اندازی تجهیزات تطبیقی در محل کار، خانه یا مدرسه
یکی از مهمترین وظایفی که متخصص کاردرمانی دارد، درک نحوه تعامل بیمار با محیط کار، خانه و مدرسه است. درمانگر با شما همکاری خواهد کرد تا روش‌هایی را بهبود بخشد که بر اساس نیازهای شما امکان‌پذیر باشد.
امروزه انواع مختلفی از فناوری‌ها و ابزارهای کمکی یا انطباقی در دسترس است که به افزایش استقلال کمک می‌کنند. کاردرمانگر به بیمار کمک می‌کند تا موارد مناسبی که بیشترین کمک را به او می‌کنند، پیدا کند.
چند نمونه از این ابزارهای کمکی و تطبیقی که می‌توانند به افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) کمک کنند عبارتند از:
- واکر، عصا و صندلی چرخدار
- تجهیزات حمام مانند دستگیره‌های ایمنی برای جلوگیری از افتادن یا پرت شدن روی زمین
- شیشه بازکن
- ظروف (ابزارهای آشپزخانه) سنگین برای مقابله با لرزش دست
- گجت‌هایی برای ایمنی و راحتی رانندگی
- دستگیره انبری برای برداشتن وسایل از زمین
- وسایل کمکی بصری مانند ذره‌بین
- وسایل کمکی برای نوشتن و خواندن مانند گیره‌های مداد
- نرم‌افزاری برای صفحه خوان کامپیوتر
توانبخشی شناختی
متخصص کاردرمانی درمورد هر مسئله‌ای که با تمرکز، حافظه و مهارت حل مسئله در ارتباط است به شما کمک می‌کند. آنها همچنین راه حل‌هایی برای جبران این مشکلات شناختی پیدا خواهند کرد. بر اساس وضعیت شناختی بیمار، کاردرمانگر ممکن است آموزش شناختی رایانه‌ای را توصیه کند. همچنین ممکن است به شما کمک کند یاد بگیرید که چگونه از برنامه‌های خاص تلفن‌های هوشمند استفاده کنید تا بتوانید تاریخ‌های مهم یا رویدادها را به خاطر بسپارید و همچنین امور مالی خود را مدیریت کنید.
بهبود هماهنگی و قدرت
بسیاری از افراد مبتلا به ام اس در نهایت، قدرت و هماهنگی خود را از دست می‌دهند و انجام ساده‌ترین کارها مانند بستن دکمه پیراهن برایشان بسیار دشوار می‌شود. متخصص کاردرمانی به شما کمک می‌کند تمرینات روتینی را انجام دهید که باعث افزایش قدرت و دامنه حرکتی در دستان شما شود.
درمانگر همچنین در مورد استفاده از فناوری‌هایی برای رفع نیازهای روزمره و غلبه بر کمبود قدرت دست‌ها، آموزش‌هایی به بیمار ام اس می‌دهد.
آیا همه‌ی بیماران ام اس به کاردرمانی نیاز دارند؟
به خاطر داشته باشید که همه افراد مبتلا به ام اس، به کار درمانی نیاز ندارند. اگر پزشک نیاز به کاردرمانی را توصیه می‌کند، از خود دکتر برای ارجاع کردن شما به یک کاردرمانی کمک بخواهید.
اگر علائم مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) زیر در شما وجود دارد، پزشک شما کار درمانی را توصیه می‌کند:
- علائم ام اس، توانایی شما در انجام کارهای روزمره را تحت تاثیر قرار داده است و این باعث می‌شود نتوانید به درستی از خود مراقبت کنید.
- عملکرد شما در خانه، محل کار یا مدرسه ضعیف است.
- از سرگرمی‌ها یا فعالیت‌ها لذت نمی‌برید.
نتیجه گیری
با توجه به شدت علائم مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) و وضعیت کلی بیمار، ممکن است پزشک توصیه کند با یک متخصص کاردرمانی مشورت کنید. اگر به تازگی ام اس را تشخیص داده‌اید، کاردرمانگر یک معاینه کامل را برای ارزیابی توانایی‌های طبیعی و محدودیت‌های شما انجام می‌دهد. سپس ممکن است کاردرمانگر به خانه، محل کار یا مدرسه شما سر بزند تا محیط را بررسی و نیازهای شما در این مکان‌ها را ارزیابی کند.
بیمارانی که به دلیل پیشرفت بیماری برخی از توانایی‌های خود را از دست داده‌اند، باید به متخصص کاردرمانی مراجعه کنند. در مراحل پیشرفته بیماری و بدتر شدن وضعیت، حفظ انرژی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. متخصص کاردرمانی به شما کمک می‌کند تا روش‌هایی را پیدا کنید که علاوه بر مراقبت از بدن در شرایط بیماری، بر حفظ استقلال و دستیابی به تحرک بیشتر با مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) متمرکز باشید.
