مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، سکته مغزی را دومین علت اصلی مرگ گزارش کرده است. برای بسیاری از افراد، سکته مغزی یک رویداد تغییردهنده زندگی است. در اثر کاهش جریان خون در مغز، سکته مغزی اغلب باعث ضعف یا فلج در یک طرف بدن می‌شود و کارهای روزمره را دشوار می‌کند. کاردرمانی سکته مغزی یکی از روش‌های توانبخشی و از مولفه‌های اصلی بهبود توانایی‌های جسمی پس از سکته مغزی است. کاردرمانگران از روش‌های مختلف برای کمک به افراد پس از سکته مغزی برای تمرکز بر استفاده از اندام فوقانی و انجام فعالیت‌های روزمره استفاده می‌کنند.
کاردرمانگران با اطمینان از ایمنی در دوره پس از سکته مغزی، به بهبود توانایی‌های حرکتی و حسی کمک می‌کنند. آن‌ها به فرد کمک می‌کنند تا مهارت‌های لازم برای انجام فعالیت‌های شخصی مانند نظافت شخصی، تهیه وعده‌های غذایی و تمیز کردن خانه را یاد بگیرد.
کاردرمانی پس از سکته مغزی
متخصص کاردرمانی از راه‌های مختلف می‌تواند به تسکین علائم و بهبود عملکرد حرکتی بیمار کمک کند. برخی از این موارد در ادامه آورده شده است:
آتل یا اسپلینت
ضعف پس از سکته مغزی می‌تواند باعث کاهش تحرک در دست شما شود. کاردرمانگران از روش‌های آتل دست برای کاهش خشکی و سفتی، بهبود دامنه حرکتی و کاهش درد پس از سکته استفاده می‌کنند. آتل دست از زمانی که بیمار در بیمارستان بستری است، برای بیمار توصیه و مورد استفاده قرار می‌گیرد تا خطر انقباض را کاهش دهد – وضعیتی که انگشتان در حالت خم شده “گیر کرده” و منجر به مشکلات بهداشتی و آسیب دیدگی پوست می‌شود. آتل‌ها بسته به نیاز شما، ممکن است از طریق مواد ترموپلاستیک یا توسط متخصص ساخته شوند. آتل ممکن است به طور موقت پوشیده شود تا زمانی که دست شما بهبود یابد، اما اگر عملکرد دست محدود باقی بماند، برای همیشه استفاده می‌شود.
ورزش
ورزش یکی از مولفه‌های اصلی توانبخشی پس از سکته مغزی است. کاردرمانی معمولاً روی تمرینات بازو برای افزایش دامنه حرکتی، انعطاف پذیری مفصل و قدرت عضلات متمرکز است. در اوایل، ممکن است برای کمک به حرکت بازوی آسیب دیده خود به کمک کاردرمانگر خود نیاز داشته باشید. پس از بهبود قدرت عضلانی، بیمار با انجام ورزش‌هایی به کمک دمبل و با استفاده از مچ بندهای وزنه برداری، به چالش کشیده می‌شود. از دوچرخهسواری ممکن است برای افزایش استقامت و همچنین دامنه حرکتی در بازوی آسیب دیده شما استفاده شود.
خودمراقبتی
پس از سکته مغزی، فعالیت‌های مراقبت از خود معمولاً دشوار است. کاردرمانگران به عنوان بخشی از برنامه توانبخشی، نحوه‌ی نظافت، حمام‌گرفتن، استفاده از توالت، غذا خوردن و لباس پوشیدن را به شما آموزش می‌دهند. تکنیک‌های درمانی خاص بر اساس توانایی شما در استفاده از بازوی آسیب دیده انتخاب می‌شوند. تجهیزات مناسب مانند کمک پوشاننده جوراب، پاشنه‌کش‌های دسته بلند برای کفش، برس دوش، دسته‌هایی مخصوص برای تمیز کردن و غیره، اغلب برای کمک به شما در بازیابی استقلال در مراقبت از خود استفاده می‌شوند.
فعالیت‌های زندگی روزمره
کاردرمانی استقلال را با سایر فعالیت‌های زندگی روزمره تقویت می‌کند. کارهای پخت و پز، لباسشویی و تمیز کردن اغلب در کاردرمانی پس از سکته مغزی گنجانده شده است. تکنیک‌های ایمنی مانند نصب میله‌های شستشو در حمام و جمع کردن فرش‌های سر و لغزنده، برای بهبود عملکرد شما در خانه اجرا می‌شوند. اگر در اثر سکته مغزی دچار مشکلات حافظه یا گیجی شدید، کاردرمانگر شما همچنین می‌تواند به شما در سازماندهی و برنامه ریزی روزانه کمک کند.
عوامل موثر در کاردرمانی سکته مغزی
عوامل زیر می‌توانند نتیجه توانبخشی و کاردرمانی سکته مغزی را تحت تأثیر قرار دهند:
- شدت و درجه آسیب به مغز.
- سن. میزان بهبودی در کودکان و بزرگسالان اغلب در مقایسه با افراد مسن بیشتر است.
- سطح هوشیاری. برخی از سکته‌های مغزی توانایی هوشیاری در فرد و پیروی از دستورالعمل‌های لازم برای انجام فعالیت‌های توانبخشی را کاهش می‌دهند.
- شدت برنامه توانبخشی.
- شدت مشکلات پزشکی همزمان.
- محیط خانه. موارد اضافی مانند ریل راه پله و دستگیره‌های ایمنی، می‌توانند استقلال و ایمنی در خانه را افزایش دهند.
- محیط کار. اصلاحاتی برای بهبود ایمنی جسمی و اصلاح وظایف کاری ممکن است بازگشت به کار را ممکن کند.
- همکاری خانواده و دوستان. حمایت خانواده‌ها و گروه‌های اجتماعی می‌توانند یک عامل بسیار مهم در توانبخشی تلقی شوند که معمولاً پس از چند ماه اثرات مثبت خود را نشان می‌دهند.
- زمان کاردرمانی و توانبخشی. به طور کلی هرچه کاردرمانی سکته مغزی زودتر شروع شود، شانس بازیابی مهارت‌ها و عملکردهای از دست رفته، برای یک توانبخشی موفق بیشتر است.
چگونه می‌توان به جلوگیری از سکته دیگر کمک کرد؟
سالانه حدود 200000 سکته مغزی در افرادی رخ می‌دهد که قبلاً یک یا چند سکته مغزی را تجربه کرده‌اند. پیشگیری از سکته مغزی مجدد برای توانبخشی پس از سکته حیاتی است. تحقیقات اخیر بهبودهایی را برای جلوگیری از سکته مغزی دیگر از طریق اصلاح رفتار همراه با مداخلات دارویی نشان داده است. بازماندگان سکته مغزی با پزشکان خود دربارهی اینکه چه نوع اصلاح رفتار تحت نظارت را می‌توان برای کاهش تأثیر این عوامل خطر بر سلامت کلی ایجاد کرد، صحبت می‌کنند. برخی از مهمترین فاکتورهای قابل درمان برای سکته مغزی عبارتند از:
- فشار خون بالا (فشار خون بالا) را کنترل کنید. فشار خون بالا قوی‌ترین عامل خطر سکته مغزی است. بازماندگان سکته مغزی باید با پزشک خود همکاری کنند تا آن را به حد طبیعی برسانند. ممکن است در رژیم غذایی و یا مصرف داروهای تجویز شده برای کاهش فشار خون تغییراتی لازم باشد.
- سیگار نکشید. سیگار کشیدن احتمال سکته را تا حد زیادی افزایش می‌دهد و با تجمع مواد چربی در رگ‌ها ارتباط دارد. همچنین فشار خون را بالا می‌برد و باعث ضخیم شدن رگ‌های خونی و یا ایجاد لخته می‌شود.
- به طور منظم ورزش انجام دهید و وزن خود را حفظ کنید. چاقی و کم تحرکی با فشار خون بالا، دیابت و بیماری‌های قلبی مرتبط است. اضافه وزن خطر سکته ایسکمیک را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.
- سطح کلسترول را کاهش دهید. کلسترول بالا می‌تواند منجر به تجمع مواد چربی (تصلب شرایین) در رگ‌های خونی شود و میزان خون و اکسیژن مغز را کاهش دهد.
- بیماری قلبی را بررسی کنید. بیماری‌های قلبی می‌توانند منجر به ایجاد لخته خون، گشاد شدن و یا مسدودشدن رگ‌های مغزی و یا رگ‌های خونی که به سمت مغز می روند بشوند. برای جلوگیری از تشکیل لخته‌ها یا جراحی برای پاکسازی عروق مسدود شده، ممکن است به دارو نیاز باشد.
- دیابت را مدیریت کنید. دیابت می‌تواند باعث تغییرات مخربی در رگ‌های خونی در سراسر بدن از جمله مغز شود. وقتی سطح گلوکز خون بالا باشد، آسیب مغزی معمولاً شدیدتر و گسترده‌تر است. درمان دیابت می‌تواند شروع عوارضی را که خطر سکته را افزایش می‌دهد به تأخیر بیندازد.
