ناپروکسن، قرص خوراکی
بعضی داروها روی بستهبندی خود دارای یک کادر سیاه هشدار دارند که واقعاً جدیترین نوع هشدار مصرف دارو است. داروی ناپروکسن نیز یکی از این داروهاست که همواره هشدارهای جدی مصرف از سوی سازمان غذا و دارو آمریکا را در کادر سیاه بر روی بستهبندی دارو دارد. این هشدارها مربوط به موارد مهم و عوارض مصرف این دارو است.
مصرف ناپروکسن ممکن است احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش دهد و استفاده طولانی مدت یا دوزهای بالا میتواند ریسک ابتلا به این بیماریها را افزایش دهد. بیمارانی که دارای بیماریهای زمینهای مانند فشار خون بالا هستند، بیشتر در معرض این خطر قرار دارند. همچنین، نباید از ناپروکسن بهعنوان مسکن قبل یا بعد از جراحی استفاده کرد زیرا این کار ممکن است باعث افزایش احتمال حمله قلبی یا مغزی شود.
همچنین، ناپروکسن ممکن است باعث زخم و خونریزی معده و روده شود. این آسیبها ممکن است در طول درمان با این دارو و بدون علامت باشند و ممکن است منجر به مرگ بیمار شوند. همچنین، مصرف ناپروکسن در سنین بالای ۶۵ سال، ریسک ابتلا به این عوارض را افزایش میدهد.
ناپروکسن چگونه دارویی است؟
در کل، دو نوع ناپروکسن تجویز میشود: ناپروکسن معمولی و ناپروکسن سدیم. ناپروکسن معمولی به صورت قرص خوراکی فوری-رهش، قرص خوراکی آهسته-رهش و سوسپانسیون خوراکی تجویز میشود. همچنین، ناپروکسن سدیم نیز به دو صورت قرص خوراکی فوری-رهش و آهسته-رهش تجویز میشود.
این داروها با عناوین تجاری Anaprox، Naprelan و Naprosyn در دسترس هستند. همچنین، ناپروکسن با نام ناپروکسن (نام عمومی این دارو) نیز به فروش میرسد. البته هزینه داروهای ژنریک نسبت به داروهای با نام تجاری معتبر کمتر است، اما در بعضی موارد ممکن است داروی ژنریک در تمام اشکال و دوزهای دارویی موجود نباشد.
موارد مصرف ناپروکسن
این دارو برای درمان التهاب و درد تجویز میشود. موارد مصرف ناپروکسن عبارتند از:
- روماتیسم مفصلی
- آرتروز
- اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات)
- آرتروز نوجوانان
- درد دوران قاعدگی
- التهاب تاندون
- بورسیت (تورم مفاصل)
- نقرس
ناپروکسن چگونه عمل میکند؟
ناپروکسن متعلق به دسته داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) است. NSAID ها به کاهش درد، التهاب و تب کمک میکنند.
عوارض جانبی ناپروکسن
مصرف قرص های خوراکی ناپروکسن ممکن است باعث ایجاد خواب آلودگی گردد. در صورت بروز چنین علائمی نباید رانندگی کنید، همچنین از کار با ماشین آلات صنعتی یا فعالیتهای دیگری که نیاز به هوشیاری دارند پرهیز کنید. این دارو همچنین ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز ایجاد کند.
عوارض جانبی شایعتر
عوارض جانبی شایعتری که درصورت مصرف قرص خوراکی ناپروکسن رخ میدهند، عبارتند از:
- معده درد
- یبوست
- اسهال
- گاز
- سوزش قلب
- تهوع و استفراغ
- سرگیجه
عوارض جانبی حاد
در صورت بروز عوارض جانبی حاد، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی بوده و علائم آنها میتواند شامل موارد زیر باشد:
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس یا مشکلات تنفسی
- ضعف در یک قسمت از بدن شما
- مشکل در صحبت کردن
- تورم صورت یا گلو
- فشار خون بالا
- خونریزی و زخم معده و روده (که ممکن است علائمی مانند درد معده، استفراغ خونین، خون در مدفوع، مدفوع سیاه و چسبناک داشته باشد)
- حملات آسم در افرادی که آسم دارند.
- تعداد کم گلبول های قرمز خون که میتواند موجب خستگی، بیحالی و ضعف شود.
- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم
- افزایش وزن غیرمعمول یا تورم بازوها، پاها و دستها
- مشکلات پوستی همراه با تب
تداخل داروئی با ناپروکسن
امکان تداخل داروئی ناپروکسن با سایر داروها و حتی ویتامینها نیز وجود دارد. حتماً در مورد تمامی داروها، ویتامینها یا گیاهان داروئی که مصرف میکنید به پزشک خود گزارش دهید.
نمونههایی از داروهایی که ممکن است با ناپروکسن تداخل ایجاد کنند در ادامه آورده شدهاست.
داروهای ضد افسردگی
مصرف همزمان انواع مهار کنندههای جذب سراتونین (SSRI) و ناپروکسن خطر خونریزی معده و روده را افزایش میدهد. نمونههایی از این داروها عبارتند از:
- سیتالوپرام
- فلوکستین
- فلووکسامین
- پاروکستین
داروهای فشار خون
مصرف ناپروکسن همچنین ممکن است باعث شود داروهای فشار خون نیز عملکرد خوبی نداشته باشند. مصرف همزمان ناپروکسن با داروهای فشارخون در بیماران بالای 65 سال ممکن است به کلیهها آسیب برساند. نمونههایی از این داروها عبارتند از:
- مهارکنندههای آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE)
- مسدود کنندههای گیرنده آنژیوتانسین
- بتا بلاکرها، مانند پروپرانولول
- داروهای ادرارآور
داروهای گوارشی
مصرف همزمان هر یک از این داروها با ناپروکسن اثربخشی این دارو را کاهش میدهد:
- هیدروکسید آلومینیوم
- هیدروکسید منیزیم
- سوکرالفات
داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
ترکیب ناپروکسن با سایر NSAIDها خطر خونریزی معده و روده را افزایش میدهد. نمونههایی از این داروها عبارتند از:
- آسپرین
- ایبوپروفن
- اتودولاک
- دیکلوفناک
- فلوربی پروفن
- کتوپروفن
- کتورولاک
کلستیرامین
مصرف کلستیرامین همزمان با ناپروکسن سبب ایجاد اخلال در سرعت جذب ناپروکسن میشود، این بدان معناست که ممکن است سرعت تسکین بخشی این دارو کاهش یابد.
لیتیوم
اگر ناپروکسن را همزمان با لیتیوم مصرف کنید، ممکن است لیتیوم موجود در بدن را به سطوح مضر برساند.
متوترکسات
مصرف همزمان متوترکسات با ناپروکسن میتواند منجر به عدم جذب این دارو و افزایش مضر میزان متوترکسات در بدن شود.
وارفارین
مصرف همزمان وارفارین با ناپروکسن نیز خطر خونریزی معده و روده را افزایش میدهد.
نحوه مصرف ناپروکسن
میزان دوز مصرفی به موارد زیر بستگی دارد:
- سن شما
- وضعیت بیمار تحت درمان
- شدت بیماری
- سایر شرایط پزشکی بیمار
- نحوه واکنش بیمار به دوز اول
اشکال داروئی و دوز مصرفی
عنوان عمومی: ناپروکسن
- فرم: قرص خوراکی فوری – رهش
- دوز مصرفی: 250 میلیگرم ، 375 میلیگرم ، 500 میلیگرم
- فرم: قرص خوراکی رهش – تاخیری
- دوز مصرفی: 375 میلیگرم ، 500 میلیگرم
عنوان عمومی: سدیم ناپروکسن
- فرم: قرص خوراکی فوری -رهش
- دوز مصرفی: 275 میلیگرم ، 550 میلیگرم
- فرم: قرص خوراکی با رهش- متمادی
- دوز مصرفی: 375 میلیگرم ، 500 میلیگرم ، 750 میلیگرم
مارک: Naprosyn (ناپروکسن)
- فرم: قرص خوراکی فوری – رهش
- دوز مصرفی: 250 میلیگرم ، 375 میلیگرم ، 500 میلیگرم
- فرم: قرص خوراکی رهش- تاخیری
- دوز مصرفی: 375 میلیگرم ، 500 میلیگرم
نام تجاری: Anaprox (سدیم ناپروکسن)
- فرم: قرص خوراکی فوری- رهش
- دوز: 275 میلیگرم ، 550 میلیگرم
نام تجاری: Naprelan (سدیم ناپروکسن)
- فرم: قرص خوراکی رهش- متمادی
- دور مصرفی: 375 میلیگرم ، 500 میلیگرم ، 750 میلیگرم
دوز داروئی برای درمان آرتروز، روماتیسم مفصلی و روماتیسم ستون فقرات
دوز مربوط به بزرگسالان (سنین 18 سال و بالاتر)
ناپروکسن:
قرص خوراکی فوری- رهش
- دوز معمول 500 تا 1000 میلیگرم در روز در دو دوز تقسیمشده
- حداکثر دوز 1500 میلیگرم در روزمیباشد. البته در نظر داشته باشید که این میزان برای مدت زمان کوتاهی باید مصرف شود.(حداکثر 6 ماه)
قرص خوراکی رهش- تاخیری
- دوز معمول 375 تا 500 میلیگرم برای مصرف دو بار در روز.
- حداکثر دوز مصرفی 1500 میلیگرم در روز است. البته در نظر داشته باشید که این میزان دوزبرای مدت کوتاهی باید مصرف شود. (حداکثر 6 ماه)
سدیم ناپروکسن:
قرص خوراکی فوری- رهش
- دوز معمول آن 275 تا 550 میلیگرم دو بار در روز میباشد.
- حداکثر دوز مصرفی 1650 میلیگرم در روز میباشد، البته در نظر داشته باشید که این میزان دوزبرای مدت کوتاهی باید مصرف شود. (حداکثر 6 ماه)
قرص خوراکی طولانی – رهش
- دوز معمول 750 یا 1000 میلیگرم و یک بار در روز میباشد.
- حداکثر دوز مصرفی 1500 میلیگرم در روز میباشد، البته در نظر داشته باشید که این میزان دوزبرای مدت کوتاهی باید مصرف شود. (حداکثر 6 ماه)
دوز مصرفی کودکان( 0 تا 17 ساله)
دوز مصرفی مشخصی برای افراد زیر 18 سال اعلام نشده است.
نکات مهم در مصرف دارو:
اگر شما بیش از 65 سال سن دارید، بدن شما ممکن است این دارو را با سرعت بیشتری جذب کند و به همین دلیل پزشک معالج ممکن است در ابتدا پروسه درمان را با دوز کمتری از این دارو شروع کرده تا بدینترتیب میزان نامناسب از این دارو با سرعت زیاد در بدن شما متابولیزه نشود؛ زیرا مقدار بیش از حد این دارو در بدن ممکن است بسیار خطرناک باشد.
مقدار مصرف دارو در درمان آرتروز نوجوانان
مقدار مصرف کودکان(سنین 2 تا 17 سال)
كودكان در این گروه سنی معمولاً فرم سوسپانسیون خوراكی این دارو را دریافت میكنند، البته محاسبه دوز مصرفی بر اساس وزن کودک خواهد بود. در نظر داشته باشید که این دارو باید دو بار در روز و در دوزهای مساوی تجویز گردد.
مقدار مصرف کودکان (سنین 0 تا 23 ماه)
مقدار مصرف برای کودکان زیر 2 سال محاسبه نشده است.
دوز درمانی برای التهاب تاندونها، بورسیت و درد قاعدگی
دوز مصرفی بزرگسالان (سنین 18 سال به بالا)
ناپروکسن:
قرص خوراکی فوری – رهش
- دوز اولیه 500 میلیگرم و به دنبال آن در صورت لزوم، 250 میلیگرم هر 6 تا 8 ساعت میباشد.
- حداکثر دوز روزانه 1250 میلیگرم میباشد. در صورت نیاز به دوزهای متعدد، دوزهای اضافی نباید بیش از 1000 میلیگرم در روز باشد.
قرص خوراکی رهش- تاخیری
- دوز اولیه 1000 میلیگرم در روز میباشد.
- در صورت نیاز به تسکین درد سریعتر، دوز دارو ممکن است به طور موقت به 1500 میلیگرم(یک بار در روز) افزایش یابد.
سدیم ناپروکسن:
قرص خوراکی فوری – رهش
- دوز اولیه 550 میلیگرم میباشد، به دنبال آن در صورت لزوم 275 میلیگرم هر 6 تا 8 ساعت و یا 550 میلیگرم هر 12 ساعت است.
- حداکثر دوز روزانه 1375 میلیگرم میباشد. در صورت نیاز به دوزهای متعدد، مجموع دوزهای اضافی روزانه نباید بیش از 1100 میلیگرم باشد.
مقدار دوز مصرفی کودکان (سنین 0 تا 17 سال)
مقدار مصرف افراد زیر 18 سال محاسبه نشده است.
نکات مهم در مصرف دارو:
اگر شما بیش از 65 سال سن دارید، بدن شما ممکن است این دارو را با سرعت بیشتری جذب کند به همین سبب پزشک ممکن است با دوز کمتری درمان با این دارو را برای شما شروع کند تا میزان نامناسب از این دارو با سرعت زیاد در بدن شما متابولیزه نشود، زیرا مقدار بیش از حد دارو در بدن می تواند بسیار خطرناک باشد.
میزان دوز مصرفی در درمان درد و التهاب نقرس
دوز مصرفی بزرگسالان (سنین 18 سال به بالا)
ناپروکسن:
قرص خوراکی فوری – رهش
- دوز اولیه مصرفی 750 میلیگرم میباشد و به دنبال آن 250 میلی گرم هر 8 ساعت، تا زمان رفع درد ادامه مییابد.
قرص خوراکی رهش-تاخیری
- دوز اولیه 1000 تا 1500 میلیگرم در روز بوده و پس از آن تا زمانیکه درد فروکش کند دوز مصرفی نهایتا 1000 میلیگرم در روز میباشد.
سدیم ناپروکسن:
قرص خوراکی رهش-فوری
- دوز اولیه 825 میلیگرم میباشد و به دنبال آن 275 میلیگرم هر 8 ساعت، تا زمانی که درد فروکش کند.
مقدار دوز مصرفی در کودکان(سنین 0 تا 17 سال)
دوز مصرفی افراد زیر 18 سال محاسبه نشده است.
نکات مهم در مصرف دارو:
اگر شما بیش از 65 سال سن دارید، بدن شما ممکن است این دارو را با سرعت بیشتری جذب کند و به همین سبب پزشک ممکن است با دوز کمتری درمان با این دارو را برای شما شروع کند تا میزان نامناسب از این دارو با سرعت زیاد در بدن شما متابولیزه نشود، زیرا مقدار بیش از حد دارو در بدن می تواند بسیار خطرناک باشد.
هشدار
هشدارهای سازمان غذا دارو
استفاده از داروی ناپروکسن ممکن است ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش دهد، به خصوص در صورت استفاده طولانی مدت یا مصرف دوزهای بالاتر. بیماران دارای بیماریهای زمینهای مانند فشار خون بیشتر در معرض این خطر قرار دارند. بنابراین استفاده از این دارو به عنوان مسکن قبل یا بعد از جراحی بایپس قلب توصیه نمیشود، زیرا این کار ممکن است باعث افزایش حمله قلبی و مغزی شود.
علاوه بر این، ناپروکسن میتواند باعث زخم و خونریزی معده و روده شود. این اتفاق ممکن است در طول درمان با این دارو رخ دهد و بدون علامت باشد. عوارض جانبی این چنینی ممکن است منجر به مرگ شود. همچنین، باید در نظر داشت که مصرف ناپروکسن در سنین بالای ۶۵ سال، ریسک ابتلا به این عوارض را افزایش میدهد. بهتر است قبل از مصرف هرگونه دارو، با پزشک خود مشورت کنید و نکات ایمنی مربوط به مصرف آن را به خوبی درک کنید.
هشدار افزایش فشار خون
مصرف ناپروکسن ممکن است منجر به افزایش فشارخون شود. همچنین درصورتیکه فشار خون بالا دارید، مصرف این دارو ممکن است شرایط را بدتر کند. علاوهبراین در صورتیکه از داروهای فشارخون استفاده میکنید، این دارو ممکن است عملکرد آنها را تحت تاثیر قرار دهد. بههنگام مصرف ناپروکسن بهتر است بهدقت فشارخونتان را چک کنید.
هشدار احتباس آب و تورم
در برخی از فرمولاسیونهای این دارو نمک بیشتری وجود دارد، بهتر است با پزشک خود در مورد مصرف فرمولاسیون مناسبتان مشورت کنید.
هشدار برای افراد مبتلا به آسم
مصرف ناپروکسن گاهی منجر به حمله آسم میشود. اگر شما به آسم مبتلا هستید و مصرف آسپرین یا دیگر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برایتان خطرناک است، بهتر است از ناپروکسن استفاده نکنید.
هشدار واکنش آلرژیک
مصرف ناپروکسن ممکن است منجر به بروز واکنش آلرژیک شدیدی در افراد گردد. علائم آن عبارتند از:
- مشکلات تنفسی
- تورم گلو یا زبان
- کهیر
درصورت مشاهده این علائم سریعا با پزشکتان تماس بگیرید. درصورتیکه علائم شدید میباشند با 911 تماس بگیرید یا به نزدیکترین اورژانس مراجعه کنید.
درصورتیکه نسبت به این دارو قبلا واکنش آلرژیک داشتهاید، مجددا آنرا مصرف نکنید. مصرف دوباره آن ممکن است کشنده باشد و منجر به مرگ گردد.
هشدار در مورد مصرف الکل
مصرف همزمان ناپروکسن و الکل احتمال بروز زخم معده و خونریزی معده را افزایش خواهد داد.
هشدار برای گروههای خاص
افرادی که مشکل معده دارند: اگر سابقه زخم معده و یا خونریزی معده یا روده دارید، بهتر است بدانید ناپروکسن خطر خونریزی معده و روده را افزایش خواهد داد.
افرادی که مشکلات کلیوی دارند: مصرف این دارو برای مدت زمان طولانی ممکن است به کلیهها آسیب بزند. اگر مشکل شدید کلیوی دارید، بهتر است از این دارو استفاده نکنید.
افرادی که باردار هستند: ناپروکسن برای خانمهای باردار در دستهبندی C قرار گرفته و دو معنی دارد:
- تحقیقات انجامگرفته روی حیوانات نشان میدهد، مصرف این دارو توسط مادر اثرات مخربی روی جنین خواهد داشت.
- تاکنون تحقیقات کافی درخصوص تاثیرات این دارو روی جنین انسان انجام نگرفتهاست.
در سهماهه سوم بارداریتان بهتر است از مصرف ناپروکسن اجتناب کنید؛ چرا که ممکن است به جنین آسیب برساند.
برای مادران در دوران شیردهی: ناپروکسن از طریق شیر به فرزندان شیرخواره منتقل شده و ممکن است منجر به بروز عوارض جانبی گردد. مادران در دوران شیردهی بهتر است از این دارو استفاده نکنند.
برای افراد سالمند: افراد بالای 65سال باید در مصرف این دارو احتیاط کنند. پزشک معالج برای افراد مسن دوز کمتری از این دارو را تجویز میکند، چرا که ممکن است در بدن افراد تجمع کند.
برای بچهها: میزان تاثیر داروی ناپروکسن روی بچههای کوچکتر از 2سال هنوز مشخص نشدهاست.
ناپروکسن را طبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید
مصرف قرص ناپروکسن، نوعی دارودرمانی کوتاهمدت میباشد و اگر طبق دستور پزشک مصرف نشود ممکن است خطرناک باشد.
درصورتیکه مصرف ناپروکسن را بهطور ناگهانی قطع کنید و یا بهطور کلی کنار بگذارید، احتمالا درد و التهاب شدیدتری را تجربه خواهید کرد.
درصورتیکه دوز تجویز شده را طبق برنامه پزشک مصرف نکنید، احتمالا دارو عملکرد خوبی نخواهد داشت. توجه داشته باشید، بهمنظور اثربخشی کامل این دارو همیشه باید میزان مشخصی از این دارو در بدن شما وجود داشتهباشد.
مصرف بیش از میزان تعیینشده از این دارو بسیار خطرناک میباشد، علائم مصرف بیش از حد آن عبارتند از:
- کوفتگی
- خوابآلودگی
- ناراحتی معده
- درد و سوزش قلب
- حالت تهوع و استفراغ
- از دستدادن هوشیاری
- خونریزی معده
در موارد نادری، مصرف بیش از حد منجر به بروز علائم زیر میگردد:
- واکنشهای آلرژیک خطرناک
- فشارخون بالا
- نارسایی کلیه
- مشکلات تنفسی
- کما
اگر فکر میکنید بیش از حد از این دارو مصرف کردهاید، سریعا با پزشک معالجتان تماس بگیرید. درصورتیکه علائم شدید میباشند، با 911 تماس بگیرید و یا به نزدیکترین مرکز اورژانس مراجعه کنید.
در صورتی که مصرف دارو را در ساعت مقرر فراموش کردهاید، هرچه زودتر آنرا مصرف کنید. با اینوجود، درصورتیکه تنها چند ساعت تا مصرف دوز بعدی باقی ماندهاست بهتر است صبر کنید و در ساعت مقرر مصرف کنید. هرگز دو دوز را همزمان مصرف نکنید، چرا که مصرف همزمان دو دوز ممکن است منجر به بروز عوارض جانبی شدیدی گردد.
نحوه تشخیص اثربخشی دارو: میزان اثربخشی دارو بسته به نوع بیماری متفاوت میباشد.
- آرتروز بزرگسالان: درد و تورم بهبود یافته و بیمار قادر به راه رفتن میباشد. همچنین گرفتگی به هنگام بیدارشدن تا حدودی بهبود مییابد.
- آرتروز نوجوانان: درد و تورم بهبود یافته و بیمار میتواند سریعتر راه برود.
- درد قاعدگی: با مصرف این دارو درد بهبود خواهدیافت.
- تاندونیت (التهاب تاندون) یا بورسیت (التهاب بورس): میزان درد، قرمزی، تورم و التهاب بهبود خواهد یافت.
- نقرس: میزان درد و التهاب بهبود یافته و دمای بدن بهحالت نرمال بازمیگردد.
ملاحظات جدی در مورد مصرف ناپروکسن
ملاحظات عمومی
- ناپروکسن را میتوانید همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کنید. مصرف این دارو همراه با غذا، درصد احتمال بروز ناراحتیهای معده را کاهش میدهد.
- بهمنظور سهولت در مصرف، میتوانید قرصهای رهش فوری را خرد کنید. با اینوجود، انواعی از آنها که بهتدریج در بدن آزاد میگردند را بهتر است خرد نکنید؛ چرا که ممکن است به معده آسیب برساند.
- در نظر داشته باشید جهت مصرف این دارو باید فاصلههای زمانی مناسب را درنظر بگیرید. اگر طبق برنامه زمانی مشخص عمل کنید، باید هر 12 ساعت یا 8-6 ساعت یکبار قرصها را مصرف کنید.
نحوه نگهداری
- ناپروکسن را در دمای اتاق بین 68 تا 77 درجه فارنهایت(25-20 درجه سانتیگراد) نگهداری کنید.
- درب ظرف را بهطور کامل ببندید و در برابر نور از آن محافظت کنید.
آیا جایگزین دیگری برای این دارو وجود دارد؟
داروهای دیگری نیز بهعنوان جایگزین ناپروکسن برای درمان بیماریها وجود دارند، برخی از آنها ممکن است بیشتر مناسب شما باشند. بهتر است در مورد موارد جایگزین با پزشک معالجتان مشورت کنید.