بیشتر بزرگسالان در دوره‌ای از زندگی خود کمردرد را تجربه می‌کنند. بسیاری از کودکان نیز هستند که از کمردرد رنج می‌برند. کودکان به دلایل مختلفی مانند آسیب، صدمات ورزشی، عفونت و تومور استخوان دچار درد کمر می‌شوند. برخی از دلایل احتمالی کمردرد کودک می‌تواند جدی باشد. کودک باید توسط یک متخصص طب فیزیکی ماهر تحت درمان قرار گیرد تا کمر درد را تسکین داده و به سرعت بهبود یابد. از این رو، درک والدین از دلایل احتمالی کمردرد در روند درمان ضروری می‌شود.
علل کمردرد کودکان
در زیر دلایل احتمالی کمردرد در کودکان خردسال و نوجوانان آورده شده است:
کمر درد عضلانی
بیشتر کودکان به دلیل آسیب دیدگی‌های عضلانی دچار کمردرد شدید می‌شوند. وضعیت نامناسب، آسیب بیش از حد عضلات کمر، کشیدگی عضلات و رباط‌ها و آسیب‌های مشابه اغلب کودک را دچار کمردرد می‌کند. متخصص طب فیزیکی از طریق معاینه‌ی فیزیکی و مشاهده‌ی عکسبرداری‌های انجام شده، علت درد عضلانی کمر را شناسایی می‌کند. کودک به راحتی و با استراحت کافی و تغییر فعالیت‌های بدنی خود می‌تواند با درد عضلانی کمر مقابله کند.
شکستگی استرسی مهره‌های ستون فقرات
شکستگی‌های استرس در ستون فقرات می‌توانند باعث کمردرد در کودکان شوند، اما اغلب در مراحل اولیه، این آسیب شناسایی نمی‌شود. انواع مختلف شکستگی‌های استرس، از جمله اسپوندیلولیستزی، می‌توانند ستون فقرات را ناپایدار کنند. متخصص طب فیزیکی اغلب از روش‌های غیر جراحی برای درمان شکستگی‌های استرس در ستون فقرات استفاده می‌کند، اما در صورت ادامه کمردرد، انجام جراحی ممکن است ضروری باشد.
فتق دیسک ستون فقرات
فتق دیسک ستون فقرات می‌تواند یکی از دلایل جدی کمردرد در کودکان باشد. فتق دیسک، مواد داخلی دیسک را از فضای طبیعی خود حرکت داده و آن را به سمت نخاع و اعصاب سوق می‌دهد. از این رو، یک کودک هنگام خم و راست کردن ستون فقرات خود کمر درد را احساس می‌کند. متخصصین ارتوپدی برای کاهش فشار به نخاع و اعصاب جراحی انجام می‌دهند. اما برخی از پزشکان سعی می‌کنند در صورتی که کودک کمردرد شدید و مداوم نداشته باشد، فتق دیسک را بدون جراحی و با روش فیزیوتراپی درمان کنند.
عفونت نخاعی
بعضی از کودکان به دلیل عفونت دیسک نخاع یا استخوان، به طور مداوم دچار کمردرد می‌شوند. عفونت‌های ستون فقرات می‌تواند در کودکان نوپا و بزرگسالان رخ دهد. متخصصین ارتوپدی برای تشخیص عفونت ستون فقرات و شناسایی محل دقیق عفونت باید آزمایشات تصویری خاصی را انجام دهند. آنها همچنین عفونت ستون فقرات را در ابتدا با آنتی بیوتیک درمان می‌کنند. اما اگر آنتی بیوتیک‌های تجویز شده نتوانند عفونت را کنترل کنند یا ساختار ستون فقرات به دلیل عفونت آسیب ببیند، پزشک مجبور به انجام جراحی می‌شود.
تراز غیرطبیعی ستون فقرات
ترازبندی غیرطبیعی ستون فقرات علاوه بر ایجاد تغییر شکل، باعث کمردرد می‌شود. با این حال، تغییر شکل ستون فقرات ممکن است از یک کودک به کودک دیگر متفاوت باشد. یک متخصص طب فیزیکی شرایط تغییر شکل را به طور مداوم کنترل می‌کند تا مناسب‌ترین راه برای درمان تراز غیر طبیعی ستون فقرات را تعیین کند. اگر شرایط حاد نباشد، آنها سعی می‌کنند با استفاده از بریس کمر، ترازبندی غیرطبیعی ستون فقرات کودک را عادی کنند. اما اگر ناهنجاری ستون فقرات ثابت باشد و تغییر شکل باید به طور دائمی اصلاح شود، پزشکان جراحی را انجام می‌دهند.
تومور نخاعی
گاهی اوقات، تومورهای موجود در ستون فقرات می‌توانند باعث درد شدید در کمر کودکان شوند. انواع مختلف تومورها ممکن است در ستون فقرات پدید آیند. به همین دلیل، یک متخصص طب فیزیکی یا پزشک متخصص ستون فقرات با توجه به نوع تومور نخاعی، برنامه درمانی مناسب را تعیین می‌کند. والدین می‌توانند تومورهای موجود در ستون فقرات را براساس علائم رایجی همچون کمردرد مداوم، درد شبانه و کاهش وزن تشخیص دهند. برای درمان مؤثر تومورهای ستون فقرات، متخصص طب فیزیکی از ترکیب داروها و جراحی استفاده می‌کند.
گاهی اوقات، پزشکان مجبور به انجام اسکن استخوان می‌شوند تا علت دقیق کمردرد کودکان را تشخیص دهند. به همین دلیل، والدین باید هنگامی که کودکان به طور مداوم از کمردرد شکایت می‌کنند، با یک ارتوپد ماهر مشورت کنند. متخصص طب فیزیکی برای شناسایی دقیق علت کمردرد کودکان و تسریع در روند بهبودی، آزمایشات غربالگری مورد نیاز را انجام می‌دهد.
علائم نگران کننده کمردرد کودکان
مواقعی وجود دارد که کودک یا نوجوان از درد کمر شکایت می‌کند که جای نگرانی نیست. اما مواردی وجود دارد که شما باید کمردرد را جدی گرفته و به دنبال درمان باشید. هنگامی که کودک شما زیر چهار سال است و از کمر درد شکایت دارد، جایی برای نگرانی است. این یک نشانه واضح برای کمک گرفتن از پزشک است. سایر شرایطی که باید برای کمردرد کودک به پزشک مراجعه کرد عبارتند از:
- زمانی که کودک احساس سفتی عضلات یا اختلال در حرکت دارد.
- انحنای ستون فقرات قابل توجه است.
- علاوه بر درد کمر، کودک احساس بی حسی، ضعف، یا احساس سوزن شدن می‌کند.
- درد به تدریج بدتر می‌شود.
- دمای بالای بدن با تب
- کاهش وزن
- احساس بیماری
- درد فعالیت طبیعی را محدود می‌کند.
- کمردرد و ناراحتی بیش از چهار هفته طول بکشد.
اگر هر یک از این ویژگی‌ها مانند علائم فرزند شما به نظر می‌رسد، وقت آن است که برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص
پزشک تشخیص علت کمردرد کودک را با شرح حال و معاینه فیزیکی شروع می‌کند.
- در طول بررسی سوابق پزشکی و تاریخچه‌ی بیمار، پزشک در مورد سلامت کلی کودک و همچنین علائم مربوط به کمردرد سوال خواهد کرد. پزشک می‌خواهد بداند که کمر درد کودک از چه زمانی شروع شده است، آیا با یک آسیب یا فعالیت خاص شروع شده و یا بهتر یا بدتر می‌شود. او در مورد اینکه درد در کجا واقع شده است، چه زمانی بدتر می‌شود، چه چیزی باعث بهتر شدن آن می‌شود و اگر شکایات دیگری مانند تب، کاهش وزن، درد پایین پا، یا تغییر روده یا مثانه وجود دارد سوالاتی می‌پرسد.
- هنگام معاینه فیزیکی، پزشک با دقت کودک شما را معاینه می‌کند. پزشک بدن کودک شما را مشاهده می‌کند، بدنبال انحنای ستون فقرات، وضعیت بدن، تغییرات پوستی، توانایی راه رفتن و تقارن است. او برای تشخیص نقاط درد هر یک از استخوان‌های کمر را لمس کرده یا احساس می‌کند. پزشک از کودک شما می‌خواهد که به جلو، عقب و به پهلو خم شود. او رفلکس‌ها و احساسات را بررسی می‌کند و همچنین پاهای کودک شما را به بالا و پایین حرکت می‌دهد و به دنبال نشانه‌های فشار بر اعصاب خارج از ستون فقرات است. پزشک همچنین آزمایشاتی را برای ارزیابی انعطاف پذیری، قدرت و هماهنگی انجام می‌دهد.
سایر آزمایشات
پس از یک معاینه دقیق از کودک شما، پزشک ممکن است یکی از چندین آزمایش زیر یا تصویربرداری را تجویز کند.
- عکسبرداری برای نشان دادن تراز استخوان، تغییر شکل، جابجایی، شکستگی و برخی تومورها، عفونت‌ها یا سایر اختلالات استخوانی مفید است.
- در اسکن توموگرافی رایانه‌ای (CT) از روش‌های رایانه‌ای برای تهیه تصاویر سه بعدی استفاده می‌شود. این اسکن‌ها اغلب برای تهیه تصویربرداری دقیق از آناتومی پیچیده ستون فقرات استفاده می‌شود.
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) برای ارزیابی بافت‌های نرم مانند نخاع، ریشه‌های عصبی و دیسک‌ها مفید است. ام آر آی در یافتن عفونت، تومور و منابع عصبی درد کمر نیز بسیار مفید است.
- اسکن استخوان شامل تزریق ماده‌ای به ورید و سپس به دست آوردن تصاویری است که می‌تواند محل استقرار ماده را تشخیص دهد. این روش برای یافتن مناطقی از التهاب، عفونت، تومور یا شکستگی مفید است که در انواع دیگر تصویربرداری به خوبی نشان داده نمی‌شود.
- تست‌های آزمایشگاهی مانند نمونه خون ممکن است توصیه شود، خصوصاً اگر نگرانی در مورد عفونت یا التهاب وجود دارد. آزمایش خون معمولاً شامل شمارش کامل خون (CBC)، سرعت رسوب گلبول‌های قرمز (ESR) و پروتئین واکنشی c (CRP) است. تست‌های دیگر نیز ممکن است اضافه شود.
درمان کمردرد در کودکان
اگر به هر دلیلی نمی‌خواهید کودک خود را درد ببینید، وقتی موضوع به کمردرد کودکان می‌رسد، چندین گزینه برای درمان وجود دارد. اگر تمایل دارید از راه‌های طبیعی استفاده کنید، می‌توانید ابتدا به مراجعه به یک فیزیوتراپیست یا متخصص طب فیزیکی فکر کنید. این افراد می‌توانند بدون نیاز به داروها یا جراحی، کودک شما را معاینه کرده و کمردرد او را درمان کنند. آنها ممکن است با چند جلسه توانایی درمان کمردرد کودک شما را داشته باشند. همچنین، آنها از روش‌های درمان در خانه و تمریناتی که کودکان می‌توانند برای تقویت کمر و ناحیه ستون فقرات انجام دهند، آگاهی دارند تا از آسیب‌های بعدی جلوگیری کنند.
گزینه‌های دیگر برای درمان کمردرد کودکان شامل مصرف مسکن یا داروهای بدون نسخه است، اما این روش برای مدت طولانی توصیه نمی‌شود. در صورت عدم بهبود وضعیت و در صورت ایجاد شرایط زمینه‌ای، ممکن است متخصص فیزیوتراپی شما را به یک متخصص دیگر ارجاع دهد.
پیشگیری
در مورد هر نوع وضعیت سلامتی، پیشگیری همیشه بهترین برنامه درمانی است. برای اینکه کودک شما از کمردرد رنج نبرد، چندین کار می‌توانید انجام می‌دهید.
- آنها را از انجام بیش از حد فعالیت‌های بدنی منع کنید.
- مطمئن شوید که از وضعیت بدنی خوبی برخوردار هستند.
- کوله آنها را بیش از حد سنگین نکنید و با پوشیدن هر دو بند، وزن را به طور مساوی توزیع کنید.
- سعی کنید آنها را تا حد ممکن بدون استرس نگه دارید. مسائل مربوط به سلامت روان با مشکلات کمردرد در کودکان نیز مرتبط است.
