آرتروز کمر و ستون فقرات (انواع، علائم، درمان بدون جراحی)

آرتروز کمر یا آرتروز ستون فقرات، التهاب مفاصل ستون فقرات است که از لگن تا گردن را می‌تواند درگیر کند. آرتروز ستون فقرات می‌تواند ناشی از اختلالات خود ایمنی، عفونت و ساییدگی و پارگی بر اثر استفاده‌های مکرر و فرسایش باشد. آرتروز ستون فقرات باعث کمر درد و خشکی و در بعضی موارد محدودیت حرکتی می‌شود.

درمان آرتروز ستون فقرات به عوامل مختلفی از جمله نوع و شدت آرتروز، سطح درد، سن و وضعیت کلی سلامتی فرد متفاوت است. از آنجا که آرتروز یک بیماری مزمن است (یعنی کاملاً قابل درمان نیست)، درمان‌ها معمولاً بر مدیریت درد و جلوگیری از آسیب بیشتر مفاصل تمرکز دارند.

انواع آرتروز کمر

آرتروز ستون فقرات تنها به یک بیماری ختم نمی‌شود. انواع مختلف آرتروز ممکن است باعث کمر درد و خشکی شوند. انواع متداول آرتروز که کمر را درگیر می‌کند شامل موارد زیر می‌باشد:

• استئوآرتریت (OA): شایع‌ترین شکل آرتروز کمر، استئوآرتریت است، یک بیماری مفصلی دژنراتیو (تحلیل برنده) که باعث می‌شود به تدریج حالت بالشتکی غضروف پوشاننده‌ی مفاصل از بین برود و باعث ایجاد درد و سفتی در بین مفاصل کمر شود. افراد مبتلا به استئوآرتریت اغلب درد مکانیکی را تجربه می‌کنند که با فعالیت و حرکت بدتر می‌شود و با استراحت بهبود می‌یابد. خطر آرتروز با افزایش سن افزایش می‌یابد.
• آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی (RA): روماتیسم مفصلی نوعی اختلال خود ایمنی است که بر پوشش داخلی مفاصل تأثیر می‌گذارد. این آرتروز التهابی اغلب ناحیه سرویکال ستون فقرات (گردن) را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری بیشتر در خانم‌ها مشاهده می‌شود.
• اسپوندیلوآرتریت (SpA): این اصطلاح برای معرفی چندین نوع آرتروز است که باعث ایجاد التهاب در ستون فقرات می‌شود، شامل اسپوندیلیت آنکیلوزان، آرتریت پسوریازیس، آرتریت واکنشی (راکتیو)، اسپوندیلوآرتریت تمایز نیافته (USpA) و اسپوندیلوآرتریت در ارتباط با بیماری روده می‌باشد.

اگرچه هر یک از این بیماری‌های اسپوندیلوآرتریت می‌توانند علائم متفاوتی را ایجاد کنند، اما همه آن‌ها می‌توانند باعث التهاب و درد در ستون فقرات شوند.

علائم آرتروز ستون فقرات

کمر درد ناشی از آرتروز از طریق برخی علائم بسیار مشخصی بروز می‌کند. توجه به این علائم از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا پزشکان می‌توانند از این علائم برای تشخیص بهتر کمردردی که از آن رنج می‌برید بهره ببرند. این علائم عبارت‌اند از:

• سفتی و خشکی در گردن و کمر که با درد نیز همراه است، در بیشتر موارد این درد از نوع ناتوان کننده است.
• درد ناحیه گردن و کمر می‌تواند تا پایین دست و حتی پاها کشیده شود. این گسترش درد اغلب شدت آسیب‌دیدگی در غضروف‌ها را نشان می‌دهد.
• یکی از علائم شایعی که در افراد مبتلا به این عارضه دیده می‌شود، این است که درد هنگام خوابیدن در تختخواب کمتر می‌شود.

مانند سایر دلایل کمردرد، شدت درد و ناراحتی نیز می‌تواند بسیار متفاوت باشد. اگرچه درد تنها مشکلی نیست که افرادی که از این بیماری رنج می‌برند با آن روبرو هستند. درد و محدودیت حرکتی که این بیماری می‌تواند در محل کار و خانه برای این افراد ایجاد کند، یک احساس ناتوانی را در آن‌ها به وجود می‌آورد که بعداً می‌تواند به راحتی به افسردگی تبدیل شود.

چگونه می‌توان آرتروز ستون فقرات را تشخیص داد؟

آرتروز ستون فقرات در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، به راحتی می‌تواند بدتر شود و همچنین درد و رنج فرد مبتلا را طولانی می‌کند. پزشکان می‌توانند با انجام معاینات و آزمایش‌های زیر، آرتروز در ستون فقرات را تشخیص دهند:

• معاینه فیزیکی – این کار با پرسیدن سؤالاتی در مورد دردی که بیمار احساس می‌کند، بررسی برخی نقاط حساس در ناحیه کمر و گردن، میزان از دست دادن توانایی حرکت در نواحی گردن و کمر انجام می‌شود. در حین معاینه فیزیکی، پزشک همچنین علائمی مانند تغییر در رفلکس عصبی، ضعف در عضلات و از دست دادن احساس را بررسی می‌کند تا از عدم وجود این علائم مطمئن شود؛ زیرا در صورتی که چنین علائمی وجود داشته باشد، اغلب به آرتروز در ناحیه ستون فقرات مربوط خواهد بود.
• عکس‌برداری رادیولوژی – از این روش تصویربرداری تشخیصی، برای بررسی آسیب استخوان‌ها در ستون فقرات، وجود خار استخوان یا نازک شدن دیسک استفاده می‌شود. محدودیتی که در عکس‌برداری رادیولوژی وجود دارد این است که این روش نمی‌تواند آسیب اولیه در غضروف را تشخیص دهد.
• ام آر آی- از ام آر آی ​​برای بررسی اینکه آیا دیسک آسیب جدی دیده یا غضروف‌ها به دلیل آرتروز در ستون فقرات آسیب دیده‌اند، استفاده می‌شود. این روش تصویربرداری می‌تواند گزینه‌های بیشتری را در اختیار پزشکان قرار دهد و گزینه‌های بیشتری را بتوانند برای درمان مناسب‌تر در پیش رو داشته باشند.
• آزمایش خون – آزمایش خون نیز برای اطمینان از اینکه بیماری‌های دیگری باعث کمردرد نشده است، انجام می‌شود.

هرچه تشخیص واضح‌تری انجام شود، برنامه درمانی بهتر خواهد بود. در اینجا تشخیص صحیح از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا کیفیت درمان شما به آن بستگی خواهد داشت.

درمان آرتروز کمر

گزینه‌های درمانی گسترده‌ای برای این بیماری وجود دارد و به منظور كاهش علائم درد برای بیماران تجویز می‌شوند. هدف اصلی درمان این است که توانایی فرد هر روز تقویت شود، توانایی تحرک او بهبود یابد و همچنین به کمتر شدن احساس درماندگی که بسیاری از بیماران اغلب دچار آن می‌شوند، کمک کند.

داروهای مسکن

مواردی وجود دارد که فقط نیاز است درد فوراً برطرف شود. این همان زمانی است که داروها وارد کار می‌شوند. قدرت هر کدام از این مسکن‌ها متفاوت است و میزان استفاده از آن به شدت علائم بستگی دارد. داروهای بدون نسخه (OTC) اولین گزینه از داروهای برای این دسته از بیماران است. این داروها می‌توانند شامل استامینوفن (Tylenol)، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپیرین، ناپروکسن سدیم و ایبوپروفن باشند.

داروهای بدون نسخه‌ی ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) گاهی اوقات می‌توانند باعث تحریک معده شود و انواع قوی‌تر آن‌ها نیز می‌توانند باعث خونریزی معده و در موارد بسیار نادر، آسیب کلیه شوند.

داروهای تجویز شده

وقتی داروهای بدون نسخه برای کاهش درد ناشی از آرتروز کمر کافی نباشند، پزشک ممکن است داروهای قوی‌تری را برای شما تجویز کند. برخی از NSAID ها مانند زورولکس (دیکلوفناک) فقط با نسخه پزشک قابل تهیه هستند و می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.

در صورت داشتن آرتروز نوع التهابی، علاوه بر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی تجویز شده، داروهای ضدالتهابی معروف به استروئیدها نیز تجویز می‌شوند. این داروها ممکن است یا به صورت داروهای خوراکی باشند یا به صورت آمپول تزریق شوند.

کورتیکواستروئیدهای تزریقی هورمون‌های ضدالتهابی قدرتمندی هستند. این تزریق‌ها باعث کاهش التهاب در مفاصل می‌شوند و ممکن است با یک ماده بی‌حس‌کننده برای کاهش بیشتر درد ترکیب شوند. تزریق مکرر کورتیزون ممکن است برای بافت‌های اطراف مفاصل مضر باشد و به طور کلی فقط چند بار در سال توصیه می‌شود.

برای تسکین درد ممکن است داروهای مسکن‌های مخدر (نارکوتیک) خفیف تجویز شود. به دلیل پتانسیل اعتیادی که این داروها دارند، این داروها را باید به صورت کوتاه مدت استفاده کرد و اغلب برای استفاده طولانی مدت تجویز نمی‌شوند.

اگر کمر درد به خاطر یک علت التهابی یا بیماری خودایمنی باشد، به یک درمان سرکوب کننده سیستم ایمنی نیاز است که شامل داروهای ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری (DMARDs) یا عوامل بیولوژیک می‌باشد.

فیزیوتراپی

یک فیزیوتراپیست می‌تواند به شما نشان دهد که چگونه تمریناتتان را به نحوی صحیح و اصلاح شده انجام دهید تا کمردردتان بدتر نشود. ثابت شده است که فیزیوتراپی به کاهش بیشتر انواع کمر درد، بهبود دامنه حرکتی و تقویت عضلات کمر و هسته برای بهبود سلامت ستون فقرات کمک می‌کند.

اگر به کمر درد مبتلا هستید، توصیه می‌شود که با یک متخصص فیزیوتراپی کار کنید تا یاد بگیرید چگونه تمرینات را به درستی انجام دهید تا از آسیب دیدگی یا افزایش درد جلوگیری کنید.

طب سوزنی

طب سوزنی یک درمان چینی باستانی است که در آن از سوزن‌های نازک و کوچکی برای تحریک نقاط مشخصی روی بدن، برای بهبودی درد و بیماری، استفاده می‌شود. برای انجام طب سوزنی برای کمردرد، پزشک و متخصص در این زمینه سوزن را در نقاط تحریک کننده و ماشه‌ای خاصی از بدن (مانند کمر، ران، پشت زانو) فرو می‌برد.

گفته می‌شود که سوزن‌هایی که به این نقاط وارد می‌شوند، سیستم عصبی مرکزی را تحریک کرده و ممکن است مواد شیمیایی آزاد کنند که می‌توانند به کاهش علائم و تسکین درد کمک کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که طب سوزنی منجر به کاهش قابل توجهی در شدت درد، بهبود عملکرد ستون فقرات و بهتر شدن کیفیت زندگی می‌شود.

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی یک شیوه‌ی درمانی برای مدیریت درد است. یک متخصص ماساژ درمانی از روش‌هایی برای ماساژ و دست‌کاری بافت‌ها و عضلات برای از بین بردن تنش در بافت‌های عمیق استفاده می‌کند. علاوه بر این، ماساژ درمانی به گردش خون کمک می‌کند، باعث ترمیم و کاهش التهاب در عضلات، بافت‌ها و مفاصل می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهد که ماساژ درمانی می‌تواند دامنه حرکتی و انعطاف پذیری را بهبود بخشد، درد را تسکین دهد و فرد را از لحاظ عاطفی و روانی در کوتاه مدت بهبود بخشد. اگر نمی‌توانید به یک متخصص ماساژ درمانی مراجعه کنید، می‌توانید از دستگاه‌های ماساژور استفاده کنید و در خانه خودتان را ماساژ دهید.

عمل‌های جراحی و روش‌های تخصصی

روش فرکانس رادیویی (RFA) یک روش ساده و سرپایی در درمان کمردرد است. با استفاده از فرکانس امواج رادیویی گرما، رشته‌های عصبی که سیگنال‌های درد را به مغز می‌رسانند، تخریب شده و به کاهش یا متوقف کردن درد کمک می‌کند. بعد از این درمان، ممکن است دو هفته طول بکشد تا درد کاملاً تسکین یابد، اما بسیاری از بیماران گزارش می‌دهند که این تسکین را برای طولانی مدت تا یک تا دو سال تجربه کرده‌اند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که ابلیشن فرکانس رادیویی یک روش درمانی بسیار مؤثر برای بسیاری از بیماران مبتلا به آرتروز است.

در صورتی که سایر درمان‌ها نتوانند به تسکین کمردرد کمک کنند، جراحی ستون فقرات آخرین راه درمان آرتروز است. نوع عمل جراحی، به ناحیه آسیب دیده در کمر و نوع آرتروز تشخیص داده شده بستگی دارد. در هر صورت، جراحی تنها در مواردی توصیه می‌شود که سایر روش‌های درمانی نتوانند به تسکین کمردرد کمک کنند.

درمان‌های خانگی و سبک زندگی

تعدادی روش‌های درمان خانگی و نکاتی برای تغییر در سبک زندگی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها به عنوان تکنیک‌هایی برای مدیریت درد آرتروز استفاده کرد. این روش‌ها می‌توانند در کاهش درد بسیار مفید باشند تا شما بتوانید یک زندگی کامل و فعال داشته باشید.

کاهش وزن

اگر اضافه وزن دارید، باعث می‌شود تا فشار مازادی به ستون فقراتتان وارد می‌شود و این امر خود منجر به ایجاد مشکلات متعددی می‌شود، از جمله کمر درد و آرتروز ستون فقرات. حفظ وزن سالم می‌تواند فشار و استرس را بر روی مفاصل و در نتیجه کمردرد را کاهش دهد.

با مصرف میوه، سبزی‌ها، غلات کامل و پروتئین به مقدار فراوان، یک رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید. اگر می‌خواهید وزنتان را کاهش دهید، از خوردن غذاهای فرآوری شده و همچنین غذاهای سرشار از قند خودداری کنید.

ورزش

هنگامی که کمر درد دارید، ممکن است ورزش کردن آخرین چیزی باشد که به ذهن شما خطور می‌کند، اما بهتر است بدانید که این یک قسمت مهم در مدیریت آرتروز ستون فقرات است. ورزش‌های ملایمی مانند یوگا و پیلاتس می‌توانند به افزایش تحرک و کاهش درد کمک کنند.

تمرینات قدرتی منظم و تمرینات انعطاف پذیری مانند کشش می‌تواند به تقویت عضلات کمر و هسته کمک کند، عضلاتی که از ستون فقرات محافظت می‌کنند. ورزش‌های قلبی عروقی مانند شنا یا پیاده‌روی باعث گردش خون کافی در ستون فقرات می‌شوند و به داشتن وزنی سالم نیز کمک می‌کنند. البته قبل از شروع هر برنامه ورزشی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

ترک سیگار

سیگار کشیدن بیش از اینکه روی ریه‌های شما تأثیر بگذارد بر روی تمام بافت‌های بدن تأثیر می‌گذارد و توانایی بدن را برای بهبودی کاهش می‌دهد و باعث می‌شود آرتروز در برابر درمان مقاومت بیشتری داشته باشد. سیگار کشیدن با کمردرد و مشکلات دیسک بین مهره‌ای ارتباط دارد و افراد سیگاری در مقایسه با افراد غیر سیگاری میزان درد بیشتری را گزارش می‌کنند.

روش‌های زیادی برای کمک به شما برای ترک سیگار وجود دارد. پزشک می‌تواند برنامه‌های مناسبی برای ترک سیگار به شما معرفی و شما را راهنمایی کند.

مدیتیشن

روش‌های مبتنی بر ذهن آگاهی، مانند مدیتیشن، می‌توانند به بدن کمک کنند تا استراحت کند و استرس را کاهش دهد. هنگامی که استرس کاهش می‌یابد، سطح التهاب و تنش در بدن نیز کاهش می‌یابد که این به نوبه خود می‌تواند به تسکین کمر درد کمک کند.

تحقیقات نشان می‌دهد که مدیتیشن می‌تواند به کاهش استرس حاد و پاسخ درد در بدن کمک کند. علاوه بر فواید جسمی که مدیتیشن با خود به همراه دارد، بسیاری از افرادی که با درد مزمن زندگی می‌کنند، این روش را برای بهبود سلامت عاطفی و روانی مفید می‌دانند.

ثابت شده است که مدیتیشن در کاهش اضطراب و افسردگی و تقویت خواب بهتر مؤثر است. همه این موارد، مزایایی را برای افراد مبتلا به آرتروز فراهم می‌کنند و کیفیت زندگی آن‌ها را بهبود می‌بخشند. مدیتیشن روش‌های بسیار متنوعی دارد.