علت بی حسی انگشتان پا | بهترین درمان برای گزگز پا

اگر با بی حسی انگشتان پا دست و پنجه نرم می‌کنید، این مشکل واقعاً می‌تواند برای شما آزاردهنده و دردسر ساز باشد. بی حسی انگشتان پا، ممکن است فعالیت شما را دشوار یا حتی راه رفتن را برای شما دردناک کند. اگر درد یا بی حسی پا باعث تغییر در راه رفتن شود، ممکن است مسائلی مانند درد زانو یا کمردرد را ایجاد کند. علاوه بر این، بی حسی انگشتان پا می‌تواند منجر به آسیب دیدگی پا شود که ممکن است حتی متوجه آن نشوید.

گاهی اوقات بی حسی انگشتان پا به خودی خود برطرف می‌شود. اما در موارد دیگر، علامت یک بیماری جدی است. در این مقاله در مورد علل احتمالی بی حسی انگشتان پا و اینکه برای رفع آن چه کارهایی می‌توانید انجام دهید بحث شده است.

علل بی حس شدن و یا گزگز انگشتان پا

بی حسی انگشتان پا به یک اختلال در سیستم عصبی مرتبط است. اعصاب حسی مسئول دریافت محرک‌هایی مانند فشار و دما هستند و سیگنال‌های الکتروشیمیایی را به مغز ارسال می‌کنند تا تفسیر شوند. مغز سپس سیگنال‌های مربوطه را به سمت پایین به عصب‌ها ارسال می‌کند.

آسیب به عصب‌ها این چرخه را تحت تأثیر قرار می‌دهد و بی حسی پا معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که این سیگنال‌ها دیگر تولید نمی‌شوند. در نتیجه، بدن احساس ورودی‌های حسی مانند گرما/سرما و نور/فشار شدید را از دست می‌دهد و به همین دلیل بی حس می‌شود. همچنین، احساس سوزن سوزن شدن و گزگز نیز زمانی رخ می‌دهد که سیگنال‌ها به صورت نامناسب تولید می‌شوند.

دلایل شایع بی حسی انگشتان پا را می‌توان به دو دسته آسیب عصبی و کاهش خونرسانی تقسیم کرد. حال به بررسی عمیق‌تر هر یک از این علل و زیر شاخه‌های مربوط به آن‌ها می‌پردازیم.

آسیب عصبی: فشرده سازی موقتی عصب

بی حسی انگشتان پا غالباً بعد از مدتی نشستن ناجور (مثلاً انداختن پاها روی یکدیگر) و یا هنگام پوشیدن کفش‌های تنگ، ایجاد می‌شوند. این به این دلیل است که فشار وارد بر اعصاب و رگ‌های خونی اطراف، جریان اکسیژن و مواد مغذی به سمت عصب را کاهش می‌دهد. پا و انگشتان به تدریج “به خواب می‌رود” و احساس از بین می‌رود. وقتی حرکت می‌کنیم، متوجه می‌شویم که دیگر پا و انگشتان پا را احساس نمی‌کنیم. با بازیابی عملکرد عصب، بعد از چند دقیقه بی حسی انگشتان پا و احساس سوزن سوزن شدن کاملاً فروکش می‌کند.

آسیب عصبی: نوروپاتی محیطی

آسیب به اعصاب پا یکی دیگر از دلایل بی حس شدن انگشتان پا است. سیستم عصبی را می‌توان به دو قسمت تقسیم کرد:

• سیستم عصبی مرکزی: مغز و نخاع
• سیستم عصبی محیطی: اعصابی که به دور بدن می چرخند.

آسیب به سیستم عصبی محیطی به عنوان نوروپاتی محیطی شناخته می‌شود و بر نحوه انتقال سیگنال‌ها از اعصاب به سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد و معمولاً باعث بی حسی انگشتان پا می‌شود. تعدادی از دلایل مختلف نوروپاتی محیطی وجود دارد از جمله:

• دیابت: تقریباً 30٪ موارد نوروپاتی محیطی را تشکیل می‌دهد.
• بیماری‌های سیستمیک: به عنوان مثال اختلال کلیه، آسیب عروقی، التهاب مزمن، عدم تعادل هورمون‌ها، بیماری کبدی، سرطان‌ها و تومورها.
• کمبود ویتامین.
• اعتیاد به الکل.
• عفونت‌ها به عنوان مثال بیماری لایم.
• عوارض جانبی داروها.

نوروپاتی محیطی اغلب با درد، ضعف، تغییر تعادل و هماهنگ، سوزن سوزن شدن و بی حس انگشتان پا مشخص می‌شود.

مشکلات ستون فقرات

بی حسی پا و انگشتان می‌تواند ناشی از مشکلاتی در ستون فقرات باشد که بر روی اعصاب، هنگام خروج از نخاع، تأثیر می‌گذارد. دو علت شایع عبارتند از:

• فتق دیسک: همچنین به عنوان دیسک لغزنده شناخته می‌شود. این مشکل می‌تواند باعث بی حسی انگشتان در یک یا هر دو پا شود. فتق دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از دیسک‌های ستون فقرات تحت فشار زیادی قرار گرفته باشد و باعث فشار بر روی عصب‌های اطراف شود. این مشکل غالباً همراه با کمردرد است که می‌تواند به ساق پا و انگشتان پا نیز کشیده شود. همچنین، می‌تواند باعث ضعف و سوزن سوزن شدن پا نیز شود. علائم در هنگام خم شدن به جلو یا سرفه یا عطسه بدتر می‌شوند.
• تنگی کانال نخاعی: این مشکل زمانی رخ می‌دهد که تنگی کانال نخاع باعث فشار بر روی اعصاب می‌شود. این مشکل معمولاً باعث بی حسی دو طرفه پا و انگشتان پا می‌شود که هنگام خم شدن به جلو بهبود می‌یابد.

برای تشخیص علت بی حسی انگشتان پا، پزشک ممکن است از ابزارهای تشخیصی مانند ام‌آر‌آی و سی‌تی اسکن برای بررسی شرایطی مانند فتق دیسک و تنگی کانال نخاعی استفاده کند. همچنین، ممکن است از مطالعات هدایت عصب برای بررسی عصب‌های فشرده شده استفاده شود.

بی حسی انگشتان پا به علت کاهش جریان خون

اگر جریان خون در پا کاهش یابد، می‌تواند منجر به بی حس شدن پا و انگشتان پا به دلیل کمبود اکسیژن و مواد مغذی به اعصاب شود. این می‌تواند بر نحوه تولید و ارسال سیگنال‌ها تأثیر بگذارد. شایع‌ترین علل این موارد عبارتند از:

• بیماری عروق محیطی: جایی که تجمع چربی و کلسترول رگ‌های خونی را باریک می‌کند. بی حسی پا از بیماری عروق محیطی هنگام ورزش بدتر می‌شود و ممکن است همراه با خستگی، درد و سوزش در پاها و انگشتان باشد.
• ترومبوز ورید عمقی لخته شدن خون است. معمولاً فقط روی یک پا تأثیر می‌گذارد.
• سرما / یخ زدگی شدید: رگ‌های خونی در پاسخ به دمای پایین برای کمک به حفظ دمای هسته بدن منقبض می‌شوند.
• آترواسکلروز: ضخیم شدن دیواره شریان به دلیل تجمع گلبول‌های سفید خون.
• سندرم رینود: وضعیتی که باعث انقباض شدید عروق خونی می‌شود.

سایر دلایل بی حسی انگشتان پا

• مولتیپل اسکلروزیس: این یک بیماری خود ایمنی در سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) است. غالباً با کاهش تعادل، گزگز و خارش شدید، اسپاسم عضلات و مشکل در کنترل حرکات دست و پا همراه است.
• سندرم تارسال تونس: اینجا جایی است که عصب خلفی تیبیا با عبور از فضای کوچکی بین استخوان‌های پا خرد می‌شود. این ممکن است به دلیل تورم، خار استخوان، آسیب دیدگی یا وضعیت غیر طبیعی پا باشد. شایع‌ترین علائم، درد شدید همراه با سوزن سوزن شدن و بی حسی پا و انگشتان پا در سمت داخلی مچ پا یا پایین پا است. علائم با فعالیت طولانی مدت بدتر می شوند.

علائم بی حسی انگشتان پا

بی حسی انگشتان پا، از دست دادن احساس در پا را توصیف می‌کند، اما همچنین می‌تواند برخی از علائم مرتبط را شامل شود:

• مور مور
• سوزش
• احساس سوزن سوزن شدن
• ضعف

علائم ممکن است گاهی اوقات به سمت بالا تا پا و ساق نیز گسترش یابد و ممکن است فقط یک طرف بدن یا هر دو را تحت تأثیر قرار دهد.

بی حسی انگشتان پا چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برای تشخیص علت بی حسی انگشتان پا، پزشک ابتدا در مورد سابقه پزشکی و علائم شما مشاوره می‌کند. سپس، یک معاینه فیزیکی انجام می‌شود که ممکن است شامل تست‌های احساسی مانند بررسی توانایی درک دما در پاها شما باشد.

بسته به نتایج معاینه، پزشک ممکن است برای بررسی شرایطی مانند مشکلات ستون فقرات یا سکته مغزی از ابزارهای تشخیصی مانند ام‌آر‌آی و سی‌تی اسکن استفاده کند. همچنین، از مطالعات هدایت عصب برای بررسی عصب‌های فشرده شده استفاده می‌شود. این آزمایش با استفاده از جریان الکتریکی که از طریق اعصاب عبور می‌کند، بررسی می‌کند که آیا سیگنال‌های عصبی به طور طبیعی منتقل می‌شوند یا خیر.

درمان بی حسی مزمن پا و انگشتان

اگر بی حسی انگشتان به خودی خود برطرف نشود و برای مدت طولانی ادامه دار شود، مزمن شناخته می‌شود. تعدادی گزینه برای درمان بی حسی مزمن انگشتان پا وجود دارد.

درمان مناسب به علت اصلی بی حسی انگشت پا بستگی دارد. اما مواردی وجود دارد که می‌توانید برای تسکین علائم و کاهش خطر ایجاد بریدگی و زخم انجام دهید.

• پوشیدن جوراب‌های نرم و ضخیم مانند جوراب‌های دیابتی.
• پوشیدن کفش‌های مناسب یا ارتزهای سفارشی. همیشه هنگام خرید کفش، طول و عرض پای خود را اندازه بگیرید و در صورت لزوم کفشی با فضای بیشتر برای انگشتان پا تهیه کنید تا انگشتان در کفش فشرده نشوند.
• فعالیتی را که به نظر می‌رسد درد را افزایش می‌دهد کاهش دهید تا زمانی که علت مشکل را درمان کنید.
• برای کمک به توزیع وزن به طور مساوی در قسمت جلوی پا، از ارتزهای مخصوص پا استفاده کنید. پشتیبانی از متاتارس بسیار مهم است و می‌توان آن را با استفاده از پدهای متاتارس بدست آورد.
• داروهای ضد درد یا تزریق کورتیکواستروئیدها.
• بررسی روزانه پاها از نظر بریدگی (از آینه دستی برای بررسی ته پاها استفاده کنید).
• به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید.
• حرکات ورزشی مناسب در حین کار انجام دهید.
• ماساژ درمانی
• عمل جراحي

آیا بی حسی انگشتان پا خطرناک است؟

خیر، بی حسی انگشتان پا خطرناک تلقی نمی‌شود. با این حال، گاهی اوقات علامت یک بیماری جدی است، بنابراین ایده خوبی است که آن را بررسی کنید. تنها خطر مستقیم واقعی که با بی حسی انگشتان پا همراه است، خطر زمین خوردن به دلیل عدم توانایی احساس زمین با پا و خطر ایجاد زخم در پاها است.

آیا بی حسی انگشتان پا از بین می‌رود؟

بستگی به علت و مورد خاص دارد. در بعضی موارد، بی حسی انگشتان پا به خودی خود برطرف می‌شود. در موارد دیگر، از بین می‌رود و به صورت دوره‌ای برمی‌گردد و گاهی اوقات، برای همیشه ادامه‌ دارد و برای بهبودی به درمان نیاز دارد. بنابراین اگر روش‌های درمانی ساده‌ای را امتحان کرده‌اید (مانند اطمینان از داشتن کفش مناسب) اما بی حسی انگشتان پا باقی مانده است، باید علت را بررسی و برای درمان صحیح حتما به پزشک مراجعه کنید.