درمان شانه یخ‌زده با روشهای نوین (فیزیوتراپی، پی ار پی و..)

شانه یخ‌زده وضعیتی است که در آن مفصل شانه سفت و دردناک می‌شود. این علائم معمولاً به تدریج آشکار شده و به مرور زمان افزایش می‌یابد. حرکت و یا قرار گرفتن دست و بازو در یک وضعیت خاص می‌تواند درد را افزایش دهد. در بعضی از بیماران، داروهای ضد درد ممکن است درد را کاهش دهد تا آن‌ها بتوانند شب‌ها راحت‌تر بخوابند. با توجه به سطح پیشرفت بیماری فیزیوتراپی می‌تواند بدن را به حالت اول بازگرداند و درد را کاهش دهد.

در این مقاله از وبلاگ، نه روش برای تشخیص دادن شانه یخ‌زده ارائه شده است: این بیماری چیست، در دوران بیماری چگونه از خودمان مراقبت کنیم و فیزیوتراپی چه کمکی می‌کند.

شانه ‌یخ‌زده چیست؟

بیماری کپسولیت چسبنده که معمولاً با عنوان شانه‌یخ‌زده شناخته شده، وضعیتی است که ماهیچه‌ها و مفاصل شانه سفت و بی حرکت می‌شود. علائم آن به تدریج آشکار شده و به مرور زمان درد افزایش می‌یابد. قرارگرفتن مداوم دست و بازو در یک وضعیت خاص درد را افزایش می‌دهد. معمولاً افرادی که دچار این بیماری هستند به سختی می‌توانند دستشان را در امتداد قفسه‌ی سینه حرکت دهند و یا بدون کمک کسی لباس بپوشند.

مراحل

کپسولیت چسبنده معمولاً در چهار مرحله دسته بندی می‌شود:

• مرحله‌ی قبل از یخ‌زدگی که به شروع بیماری گفته‌می‌شود. در این مرحله تشخیص دقیق بیماری به خاطر نداشتن درد و علائم خاص مشکل است. درد مبهم، هنگام حرکت تشدید می‌شود. درد و سفتی به تدریج افزایش می‌یابد.
• مرحله‌ی در حال یخ‌زدن شدیدتر از مرحله‌ی اول است. علائم بیماری می‌توانند تا نه ماه طول بکشند. درد شانه بیشتر می‌شود (مخصوصاً در شب). دست بیمار قادر به حرکت است اما دچار درد شدید می‌شود. در این مرحله معمولاً بیماران بعد از اینکه با مصرف داروهای ضد درد علائمشان برطرف نمی‌شود به دکتر مراجعه می‌کنند.
• مرحله‌ی یخ‌زدگی به طور مشخص با حرکت خیلی محدود و دردناک همراه است. این وضعیت معمولاً با فاصله‌ی یک سال از شروع درد اتفاق می‌افتد، اما در بیماران مختلف یکسان نیست. به طور معمول بیماران اعلام می‌کند که بعد از بازگشت حرکات دست، درد به تدریج کم‌ می‌شود.
• مرحله‌ی ذوب شدن (و آخرین مرحله) شامل کاهش چشمگیر درد شانه و بهبود یافتن آرام و تدریجی حرکات دست است. حرکت دست به سمت بالای سر به دلیل ماهیت پیچیده‌ی حرکت که نیاز به هماهنگی کتف و کلاویکولا (استخوان گردن) دارد، ‌آخرین مرحله‌ای است که باز می‌گردد. در این مرحله بیماران می‌توانند راحت‌تر بخوابند و به دلیل نزدیک شدن به وضعیت قبل از آسیب گزارش‌های بهتری از شرایط جسمانی خود می‌دهند. عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند زمان این مرحله را تغییر دهند، اما معمولاً دوازده تا پانزده ماه طول می‌کشد.

چه چیزی باعث بیماری شانه یخ‌زده می‌شود؟

علت بیماری مزمن شانه در حال حاضر در حال بررسی است، اما بیشتر نظریه‌های پذیرفته شده معتقدند که التهاب بافت سینوویال (پوشش مفصل) ممکن است منجر به بروز یک بیماری خود ایمنی، به عبارت دیگر حمله‌ی سیستم ایمنی بدن به بافت‌های خود شود. مفصل شانه به طور مداوم در طول روز مورد استفاده قرار می‌گیرد. مفصل شانه یک ساختار پیچیده است که از تعدادی تاندون، رباط و سه استخوان تشکیل شده است و توسط کپسول بافتی پوشانده شده است. این بافت با گذر زمان و ناصحیح بودن وضعیت‌های فیزیکی، ممکن است باعث درد، ساییدگی و پارگی شود که منجر به التهاب مفصل می‌شود. این التهاب می‌تواند زخم‌های داخلی را ایجاد کرده و این وضعیت می‌تواند منجر به درد و ناتوانی در حرکت شود. علائم دیگری که ممکن است نشانه‌دهنده‌ی وضعیت خطرناک باشند عبارتند از:

– سابقه‌ی بیماری دیابت یا فعالیت بیش از حد تیروئید.
– ناتوانی در حرکت پس از عمل جراحی یا سکته مغزی.
– درد مفاصل فرسوده، گرفتگی یا التهاب تاندون‌ها که ممکن است منجر به اختلال در حرکت مفاصل شود.

چگونه شانه‌ یخ‌زده تشخیص داده می‌شود؟

توصیف علائم بیماری توسط خود بیمار اولین نشانه برای تشخیص بیماری است. اگر بیمار به تدریج دچار درد و ناتوانی در حرکت شده باشد، ممکن است به شانه یخ‌زده مبتلا باشد. پزشک با عکسبرداری مطمئن می‌شود که آرتروز دلیل اصلی ناتوانی در حرکت نباشد؛ اما اگر بیمار فقط یک دوره‌ی کوتاه دچار ناتوانی حرکتی باشد، دلیل قانع‌کننده‌ای برای تشخیص این بیماری نیست. همچنین بیماران ممکن است به این نکته اشاره کنند که بعد از عمل جراحی قدرت حرکت خود را از دست‌داده‌اند. ناتوانی در حرکت می‌تواند بعد از انواع جراحی شانه اتفاق افتد، از جمله پارگی کلاهک گرداننده‌ی شانه، جراحی ناپایداری شانه، یا بعد از درمان یک شکستگی با جراحی یا بدون جراحی. معاینه شانه توسط پزشک نه تنها از دست‌دادن حرکت فعال بلکه حرکت غیر فعال در همه‌ی جهت‌ها را نشان می‌دهد. تست قدرت از ماهیچه‌های شانه معمولاً نشان دهنده‌ی قدرت و استحکام بالا است، مگر اینکه در تاندون مرتبط ساییدگی وجود داشته ‌باشد؛ و این مشکل ممکن است بعد از عمل جراحی قسمت گرداننده‌ی شانه اتفاق افتد.

مراقبت از شانه یخ‌زده

پزشکان روش‌های درمانی زیر را برای کاهش درد و التهاب پیشنهاد می‌دهند.

انجام ندادن فعالیت‌های تشدید‌کننده

انجام ندادن فعالیت‌هایی که قطعاً علائم بیماری را تشدید می‌کند (برای مثال: بردن دست به بالای سر) به مرور زمان موجب بهبودی بیمار می‌شود. نباید به قسمتی از دست که درد ندارد فشار زیادی وارد کرد چون این حرکت آسیب‌زا درد را افزایش می‌دهد.

داروهای ضد التهاب

داروهای ضد التهاب بدون نیاز به نسخه‌ی پزشک، مانند: آسپرین و ایبوبروفن می‌توانند درد و ورم شانه را کاهش دهند. همچنین تزریق‌های استروئید، مانند: کورتیزون، بر روی شانه درد را کم می کند.

درمان شانه یخ‌زده با فیزیوتراپی

فیزیوتراپی مؤثرترین درمان برای شانه‌ یخ‌زده است. فیزیوتراپیست با تمرین‌های خاص به بیماران کمک ‌می کند تا حرکت‌های دست را بهبود بخشند.

روش های درمانی فیزیوتراپی برای شانه یخ‌زده:

طب سوزنی

یک تراپیست حرفه‌ای شاید برای درمان شاید سوزن‌های خیلی ظریف را بر نقاط خاصی از پوست بیمار وارد کند. در این روش درمانی که حدوداً پانزده تا چهل دقیقه طول‌ می‌کشد سوزن‌ها ممکن‌ است جابجا یا دستکاری شوند.

درمان با تب سوزنی به‌خاطر استفاده از سوزن‌های بسیار ظریف و انعطاف‌پذیر تقریباً بدون درد است که البته درد را در ناحیه‌ شانه و بازو کاهش می دهد.

بازگرداندن حالت طبیعی بدن

در این روش درمان، تراپیست ماهیچه‌های سفت و ضعیف را معاینه می‌کند و بعد از بررسی، تمرین‌هایی را برای قوی کردن ماهیچه‌های ضعیف و درمان ناتوانی حرکتی به بیمار توصیه می‌کند. انجام‌دادن مداوم این تمرین‌ها، درد شانه را کاهش می‌دهد، وضعیت بدن را بهبود می‌بخشد و حرکت‌های عادی بدن را به مرور زمان بازمی‌گرداند.

نوار کینزو

هنگامی که شانه یخ‌زده باعث کاهش حرکات عادی بدن می‌شود، تراپیست با استفاده از نوار کینزو سعی می‌کند استحکام مفاصل را بهبود بخشد، درد را کاهش دهد و ماهیچه‌های شانه را فعال کند. نوار کینزو یک نوار پلاستیکی کشسان (انعطاف‌پذیر) از الیاف پنبه و چسب ضد تعریق و مقاوم در برابر حرارت ساخته شده.

نوار کینزو به عنوان یک ابزار حمایتی روی شانه چسبانده می‌شود تا بیمار بتواند دستش را بدون درد حرکت دهد.

تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست

با استفاده از دستگاهی که با نیروی باطری فعال می‌شود، از طریق الکترودهایی که بر روی شانه قرار گرفته‌اند، شوک‌هایی را بر قسمت دردناک شانه وارد می‌کند. این شوک‌های الکتریکی بافت عصبی را تحریک می‌کند تا ارسال سیگنال‌های درد در بدن را متوقف کند. همچنین این روش ترشح هورمون ضد درد اندروفین را در بدن افزایش می‌دهد. استفاده از این روش درمانی درد را کاهش داده و درمان را سرعت می‌بخشد.

تمرین در خانه

فیزیوتراپ همراه با روش‌های درمانی بالا، تمرین در خانه را بسیار توصیه می‌کند، مانند: تمرینات تقویتی و کششی که مخصوص شانه و ماهیچه‌های اصلی است.

پی آر پی تراپی

درمان با استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت (پی‌آرپی) به عنوان یک روش درمانی برای درمان دردهای مزمن مانند شانه یخ‌زده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش درمانی از خون بیمار برای تولید پلاکت‌ها استفاده می‌کند، به این صورت که خون با سرعت بالا چرخانده می‌شود تا پلاکت‌ها از گلبول‌های قرمز و سفید تشکیل شود. پلاکت‌ها عواملی هستند که در فرایند درمانی و رشد بازسازی بافت‌ها نقش دارند. با تزریق غلظت بالایی از پلاکت‌ها به منطقه مورد نیاز مانند شانه، فرآیند درمان و بازگشت به حالت عادی بدن سرعت می‌یابد.

جراحی

در وخیم ترین موارد مبتلا به شانه یخ‌زده شاید به جراحی نیاز باشد. جراحی معمولاً در دومین مرحله‌ از بیماری انجام می‌شود. اگرچه هزینه‌ی جراحی می‌تواند زیاد باشد، معمولاً علاوه بر جراحی فیزیوتراپی هم ضروری است.

دوران نقاهت طولانی که تقریباً بین سه تا شش هفته طول می‌کشد، و معمولاً همه نمی‌توانند اینقدر مرخصی بگیرند چه برسد به اینکه هزینه‌ جراحی و فیزیوتراپی را تأمین کنند.